Żoliborskie obchody 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego

Jeszcze przed oficjalnymi obchodami, zarówno na Żoliborzu, jak i na Bielanach miały miejsce różne wydarzenia związane ze zbliżającymi się obchodami 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Po raz dziewiąty odbyła się akcja sprzątania kwatery i grobów Żołnierzy „Żywiciela”. W ubiegłą niedzielę 28 lipca odbyło się sprzątanie kwatery „Żywiciela” poległych pod Boernerowem na Cmentarzu Wawrzyszewskim. Obecny był na nich Jakub Tomasz Nowakowski ps. "Tomek". Z kolei następnego dnia trwało sprzątanie kwatery „Żywiciela” na Powązkach Wojskowych. Jak co roku organizatorem akcji jest Stowarzyszenie Żołnierzy AK „Żywiciela” i Miłośników Ich Tradycji, Stowarzyszenie Pamięci Powstania Warszawskiego 1944 oraz Moje Miasto Żoliborz. 

Uroczystość przed pomnikiem Żołnierzy „Żywiciela”

O 9:30 rozpoczęły się uroczystości przed pomnikiem w parku Żołnierzy „Żywiciela”. W obchodach wzięli udział żyjący Powstańcy, parlamentarzyści, samorządowcy, przedstawiciele różnych organizacji, a także mieszkańcy dzielnicy. Przemówienie wygłosił prezes Stowarzyszenia Żołnierzy AK „Żywiciela” i Miłośników Ich Tradycji Bogusław Kamola ps. „Hipek”, a także wiceprezydent Warszawy Renata Kaznowska, europoseł Tobiasz Bocheński i prof. Mieczysław Puławski, który odczytał Credo Żoliborskie. Ponadto w uroczystościach wziął udział również wojewoda mazowiecki Mariusz Frankowski. Podczas uroczystości miała miejsce salwa honorowa Wojska Polskiego. Następnie śpiewano powstańcze pieśni oraz odbyła się krótka modlitwa za poległych Powstańców. Następnie z asystą żołnierzy, poszczególne delegacje złożyły wieńce, kwiaty i znicze.

Uroczystości przy tablicy pod kotłownią i złożenie kwiatów przed kamieniem Kompanii AK „Żniwiarz”

Ok. 11:30 odbyły się uroczystości przed budynkiem kotłowni na rogu ul. Suzina i ul. Próchnika pod tablicą pamięci Żołnierzy OW PPS im. J. Dąbrowskiego, gdzie nieopodal gdzie padły pierwsze strzały w Powstaniu Warszawskim - jeszcze przed słynną godziną „W”. Wieńce złożyli przedstawiciele Powstańców, Zarząd Dzielnicy, Zarząd WSM „Żoliborz Centralny” oraz przedstawiciele PPS. Niewielka delegacja udała się także na skwer Kompanii AK „Żniwiarz”, gdzie złożono wieńce.

Spotkanie z Powstańcami oraz koncert w Klasztorze Sióstr Zmartwychwstanek

Około południa odbyło się spotkanie w Klasztorze Sióstr Zmartwychwstanek. To tu w trakcie Powstania mieścił się szpital powstańczy. Uczestników powitała jedna z sióstr, a także sekretarz Stowarzyszenia Żołnierzy „Żywiciela” i Miłośników Ich Tradycji i zarazem radny dzielnicy Tomasz Michałowski. Na to wyjątkowe spotkanie przybyli także wiceburmistrzyni Joanna Kotkowska-Pyzel, wiceburmistrz Tomasz Mielcarz oraz burmistrz Dzielnicy Bielany Grzegorz Pietruczuk.

Następnie odbył się krótki koncert w wykonaniu Magdaleny Este Gołębiewskiej oraz Wojciecha Pulcyna (kontrabas) sfinansowany przez Stowarzyszenie Żołnierzy AK „Żywiciela” i Miłośników Ich Tradycji przy pomocy siostrzeńca sanitariuszki Zgrupowania AK „Żywiciel” Stanisławy Saloni - Krzysztofa Teisseyre. Każdy kto miał okazję uczestniczyć w tej kameralnej uroczystości otrzymał także tomik poezji Stanisławy Saloni wydany dzięki wsparciu Urzędu Dzielnicy Żoliborz. Ponadto osoby, które najbardziej były zaangażowane w sprzątaniu grobów kwatery „Żywiciela” otrzymały nagrody. Wśród nich były także dzieci. W międzyczasie o Powstaniu, jak i o samym klasztorze opowiadała Janina Jankowska ps. „Jasia” (zd. Kowalczyk), która w trakcie Powstania była 17-letnią sanitariuszką.

Po części oficjalnej można było zwiedzić korytarze klasztoru, gdzie znajduje się Izba Pamięci klasztoru. Następnie uczestnicy zostali zaproszeni na obiad do restauracji „Kotłownia”.

1 sierpnia - Godzina „W”

Jak co roku mieszkańcy zgromadzili się na pl. Wilsona, żeby uczcić Godzinę „W”. Na plac przybył tłum, żeby oddać pamięć Powstańcom. Podczas wycia syren palone były race, następnie odśpiewano hymn państwowy. W międzyczasie na niebie pojawiły się samoloty cztery samoloty F-16 „Jastrząb” oraz samolot transportowy C-130 Herkules, które przeleciały bezpośrednio nad placem.

Warto również dodać, że co roku w Godzinę "W" Powstańcy "Żywiciela" i rodziny 'żywicielowe" spotkają się w kwaterze Żołnierzy "Żywiciela" A28 na Powązkach Wojskowych. 

Godzina „W” pod domem Romana Łuczaka ps. „Generał” na Żoliborzu Oficerskim

Na ul. Czarnieckiego między domem nr 17 a Parafią p.w. Dzieciątka Jezus (nr 15) odbyła się kameralna uroczystość z inicjatywy rodziny chorążego Romana Łuczaka ps. „Generał”. Rodzina kontynuuje piękną tradycję obchodów rocznicy wybuchu Powstania i zapraszają na uroczystości do domu na Żoliborzu Oficerskim, w którym mieszkał Pan Roman. Przed domem mieszkańcy śpiewali pieśni powstańcze. Była też okazja do odwiedzenia niedużej Izby Pamięci Romana Łuczaka, znajdującej się w piwnicy, w której mieścił się schron, warsztat rusznikarski i magazyny broni.

Kino plenerowe

Ostatnim ciekawym wydarzeniem w ramach obchodów 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego była inicjatywa zorganizowana przez Administrację i Radę Osiedla WSM Zatrasie zorganizowane na terenie parku osiedlowego. Wydarzenie rozpoczęło się o godz. 19:15. Uczestników powitał Dyrektor Osiedla Jarosław Kulawiak, który wygłosił uroczyste przemówienie. Następnie głos zabrał Wiceprzewodniczący Rady Osiedla Marek Kałyńczak, który przedstawił prezentację z nazwiskami kilkunastu Powstańców, którzy po wojnie zamieszkiwali osiedle. Obecnie Administracja i Rada Osiedla poszukują nazwisk pozostałych Powstańców w celu opracowania bazy, na podstawie której w przyszłości miałaby powstać tablica upamiętniająca te osoby.

Podczas krótkiej uroczystości wręczono kwiaty rodzinom Powstańców, którzy mieli okazję podzielić się swoimi wspomnieniami. Następnie odbyła się projekcja filmu „Powstanie Warszawskie” reż. Jana Komasy.

Wystawa zdjęć z Powstania w Szklanym Domu

O godz. 19:00 odbyła się wystawa zdjęć z Powstania Warszawskiego wykonanych przez ówczesnego mieszkańca Szklanego Domu Stefana Lewandowskiego, który był bratem żołnierza Zgrupowania AK "Żniwiarz”. Zdjęcia zostały wyeksponowane na tarasie Szklanego Domu, znajdującego się na dachu. 

Atmosferę wystawy podkreślało pięknie zachodzące słońce i muzyka z tamtych lat grana przez Mariusza Wróbla. Na najwyższym punkcie tarasu umieszczono 31 czerwonych róż symbolizujących 31 ofiar poległych 31 sierpnia 1944 r. Wydarzenie było inicjatywą sąsiedzką, której pomysłodawcą była Natalia Milewska-Dyba, obecna właścicielka oryginalnych zdjęć z Powstania Warszawskiego.