Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
Reklama
piątek, 22 listopada 2024 02:14

76 lat temu odbili „Rudego”. W legendarnej akcji pod Arsenałem wzięło udział dwóch żoliborzan

26 marca 1943 roku u zbiegu ulic Długiej, Bielańskiej i Nalewek oddział Grup Szturmowych Szarych Szeregów odbił z rąk nazistów Jana Bytnara „Rudego”. „Gdy wszyscy więźniowie wysypali się na ulicę, z głębi wozu ukazał się Janek gramoląc się na czworakach przez ławki” – wspominał uwolnienia „Rudego” Tadeusz Zawadzki „Zośka”. O godzinie 17:30 harcerze z Grup Szturmowych Szarych Szeregów u zbiegu ulic Bielańskiej, Długiej i Nalewek zaatakowali konwój więzienny, którym przewożony był ich kolega Jan Bytnar „Rudy”. Sygnał do ataku, przeciągłym gwizdem, dał Władysław Cieplak „Giewont”. Na przewożący więźniów samochód posypały się „koktajle Mołotowa”. Doszło do wymiany ognia. „Zośka” postrzelił policjanta, „Alek” zlikwidował na Nalewkach SS-mana. Z płonącej więźniarki wyskoczył Niemiec, drugi wypadł na jezdnię. Sekcja „Butelki” oddała strzały do wciąż toczącego się pojazdu. Siedzący z tyłu gestapowcy odpowiedzieli ogniem. Wywiązała się strzelanina, do której dołączyli żandarmi pilnujący bramy pobliskiego getta. Wydarzenie to przeszło do historii jako „Akcja pod Arsenałem”. Jej bohaterowie uwiecznieni zostali w książce Aleksandra Kamińskiego „Kamienie na szaniec”.

Gestapo trafia na adres „Rudego”

Cztery dni wcześniej gestapo aresztowało „Rudego”, dowódcę hufca „Południe” warszawskich Grup Szturmowych Szarych Szeregów. Stało się to w jego mieszkaniu w al. Niepodległości. Jak trafili tam okupanci? Kilka dni wcześniej ta sama grupa Niemców zatrzymała Henryka Ostrowskiego „Heńka”. Podczas rewizji jego mieszkania naziści znaleźli dokumenty wywiadowcze, materiały szkoleniowe i różnego rodzaju zapiski w tym adres "Rudego". Przygotowany plan polegał na przepuszczeniu ataku na więzienną budę przewożącą „Rudego” z Pawiaka do siedziby Gestapo w alei Szucha i z powrotem. Za opracowanie strategii działa odpowiadał zwierzchnik i przyjaciel ze szkolnej ławy Bytnara, Tadeusz Zawadzki "Zośka". Po rekonesansie „Zośka” razem ze Stanisławem Broniewskim „Orszą” wybrali skrzyżowanie Bielańskiej i Długiej nieopodal Arsenału. Zbieg ulic nie bez przyczyny został wybrany na miejsce ataku. Właśnie w tym miejscu pojazd przewożący więźniów zwalniał, co dawało większe szanse na zatrzymanie go.

Trzy sekcje, które tworzą grupę „Atak”. Dwie z nich dowodzone są przez żoliborzan

Atak podzielono na trzy części. Pierwsza sekcja nazwana „Butelki”, dowodzona przez Jana Rodowicza „Anodę” z Żoliborza, „koktajlami Młotowa” obrzuciła samochód przewożący więźniów. Kolejnym etapem było ostrzelanie szoferki z broni palnej. Sekcję nazwano „Sten I” i była dowodzona przez Sławomira Bittnera „Maćka”. Gdyby ta część ataku była nieskuteczna, w głębi ulicy Nalewek czekała kolejna sekcja uzbrojona w karabin maszynowy i broń krótką. Ostatnią sekcją dowodził drugi z żoliborzan Aleks Dawidowski „Alek”. Zadaniem trzeciej zapory było rozbicie granatami motoru samochodu.
Arsenał w 1945 -widok z ulicy Bielańskiej -miejsce - akcji
Arsenał w 1945 -widok z ulicy Bielańskiej -miejsce - akcji
Obok grupy „Atak” w skład oddziału wchodziła jeszcze grupa Ubezpieczenie dowodzona przez Władysława Cieplaka Giewonta. Jej zadaniem było niedopuszczenie do terenu walki przypadkowych sił wroga. Grupa składała się z sekcji: „Stare Miasto”, „Getto’ i ubezpieczenia wozu, którym miano ewakuować „Rudego”.

„Wielkie oczy szeroko otwarte, patrzące na nas”

Więźniów udało się uwolnić. „Gdy wszyscy więźniowie wysypali się na ulicę, w głębi wozu ukazał się Janek, gramoląc się na czworakach przez ławki. Ogolona głowa, twarz zielono-żółta, zapadnięte policzki, olbrzymi siniec pod okiem, sine uszy. Wielkie oczy szeroko otwarte, patrzące na nas. Porwaliśmy go na ręce. Każde dotknięcie go przez nas wywoływało krzyk bólu” - opisywał moment uwolnienia „Rudego” Tadeusz Zawadzki w „Kamienie przez Boga rzucane na szaniec”. Odbitego z rąk gestapo „Rudego” wywieziono samochodem. W drodze powrotnej doszło do wymiany ognia z Niemcami, w trakcie której ranny został Aleksy Dawidowski „Alek” jednak jakiś czas później w wyniku odniesonych obrażeń umiera. Akcja zakończyła się odbiciem 21 więźniów. Cztery dni po akcji pod Arsenałem, skatowany przez Niemców, „Rudy” zmarł. Po stronie niemieckiej było czterech zabitych i dziesięciu rannych. Dzień po akcji pod Arsenałem Niemcy w odwecie rozstrzelali 140 więźniów Pawiaka. Aleksy Dawidowski został w tajemnicy pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w grobie rodzinnym Zdanowiczów. Spoczął pod przybranym nazwiskiem Aleksego Czerwińskiego, którego używał w fałszywych dokumentach. Na to nazwisko wystawiona była jego kenkarta. Po wojnie jego ciało ekshumowano i przeniesiono do grobu Jana Bytnara w kwaterze Batalionu „Zośka” na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Ponowny pogrzeb odbył się 4 kwietnia 1946. 11 stycznia 2007 roku nadano imię Alka Dawidowskiego uliczce na pograniczu Śródmieścia i Żoliborza, łączącej ul. Słomińskiego z wiaduktem Gdańskim, niedaleko miejsca, gdzie rodzina Dawidowskich mieszkała podczas wojny.

Arsenał_1945_widok_z_ulicy_Bielańskiej_lewa miejsce akcji

Arsenał_1945_widok_z_ulicy_Bielańskiej_lewa miejsce akcji

Arsenał w 1945 -widok z ulicy Bielańskiej -miejsce - akcji

Maciej_Aleksy_Dawidowski_fontanna_Politechnika_Warszawska-1170x782

Maciej_Aleksy_Dawidowski_fontanna_Politechnika_Warszawska-1170x782

z15645007Q,Miejsce-akcji-pod-Arsenalem--Ulica-Dluga-od-Arsena

z15645007Q,Miejsce-akcji-pod-Arsenalem--Ulica-Dluga-od-Arsena


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Aby zostać naszym prenumeratorem, wystarczy wejść na stronę https://www.gazetazoliborza.pl/platny-dostep. Następnie należy wybrać jedną z trzech opcji prenumeraty i postępować zgodnie z instrukcjami podanymi w kolejnych krokach.

Jeśli napotkasz jakiekolwiek trudności, skontaktuj się z naszym działem obsługi klienta pod adresem [[email protected]] lub telefonicznie pod numerem [535249771]. Postaramy się pomóc jak najszybciej.

Jako prenumerator zyskujesz dostęp do ekskluzywnych treści (w tym pełnych treści artykułów prezentowanych na naszym portalu oraz publikacji dedykowanych tylko naszym prenumeratorom) oraz specjalne rabaty od naszych partnerów lokalnych. Oferujemy zniżki od 10% do 20% na produkty i usługi firm z Żoliborza i Bielan (okazjonalnie także z innych dzielnic).

Z rabatów mogą korzystać tylko prenumeratorzy posiadający aktywną (wykupioną) prenumeratę.

Nie. Z rabatów oferowanych przez partnerów będą mogli skorzystać wszyscy aktywni prenumeratorzy „Gazety Żoliborza”, bez względu na miejsce ich zamieszkania.

Aktualną listę partnerów oraz informacje o oferowanych przez nich rabatach znajdziesz na stronie głównej naszego portalu, w zakładce PREMIUM w artykule "Rabaty dla Prenumeratorów" oraz w przesyłanych do Ciebie newsletterach.

Nasi partnerzy będą przedstawieni na stronie głównej naszego portalu, w zakładce PREMIUM w artykule "Rabaty dla Prenumeratorów". Będą umieszczeni wg dwóch kryteriów: wysokość rabatów i kolejność alfabetyczna.

Po wykupieniu prenumeraty będziesz mieć dostęp do specjalnie dedykowanego artykułu („Rabaty dla Prenumeratorów”), w którym będą wymienieni wszyscy nasi partnerzy (będą tam także ich logotypy). Przy zakupie w sklepie stacjonarnym lub w momencie płatności za usługę wystarczy pokazać jego treść obsłudze partnera, wskazując baner odpowiadający miejscu, w którym dokonujemy zakupów/płacimy za usługę.

Dokonując zakupu online u naszych partnerów, aby otrzymać rabat, należy przy zamówieniu wpisać specjalny kod, który zostanie wygenerowany przez partnera i przekazany prenumeratorowi.

Wspólnie z naszymi partnerami będziemy organizowali konkursy dla naszych prenumeratorów. Do wygrania będą w nich między innymi bilety czy karnety. Wśród nagród będą też zniżki na produkty i usługi oferowane przez partnerów. Laureaci takich konkursów otrzymają specjalnie dedykowany voucher, wygenerowany przez partnera konkursu, dzięki któremu będą mogli zrealizować nagrodę.

Obsługa partnera będzie sprawdzać, czy prenumerator, który chce skorzystać z rabatu, ma dostęp do specjalnie dedykowanego artykułu („Rabaty dla Prenumeratorów”), w którym będą wymienieni wszyscy nasi partnerzy (będą tam także ich logotypy). Przy zakupie w sklepie stacjonarnym lub w momencie płatności za usługę wystarczy pokazać jego treść obsłudze partnera, wskazując baner odpowiadający miejscu, w którym dokonujemy zakupów/płacimy za usługę.

W przypadku zakupów online i/lub realizacji vouchera (będącego nagrodą w konkursie dla prenumeratorów, o którym piszemy w pkt. 9) trzeba powołać się na kod/voucher wygenerowany przez partnera. Dzięki temu będzie można zakupić produkt/usługę lub odebrać nagrodę w konkursie.

Zależeć to będzie od indywidualnych ustaleń z każdym partnerem. Szczegółowe informacje znajdziesz w opisie oferty każdego z nich.

Jeśli napotkasz jakiekolwiek trudności, skontaktuj się z naszym działem obsługi klienta pod adresem [[email protected]] lub telefonicznie pod numerem [535249771]. Postaramy się pomóc jak najszybciej.

Rabatów przeznaczonych dla prenumeratorów nie można przekazywać osobom trzecim. Są one dedykowane wyłącznie dla naszych prenumeratorów jako forma podziękowania za wsparcie. Udowodnione przypadki łamania tego postanowienia będą skutkowały anulowaniem prenumeraty, bez możliwości jej odnowienia.

Wysokość rabatu u każdego partnera jest stała w czasie jednego cyklu, który trwa miesiąc. Partner może zmienić wysokość rabatu w każdym cyklu.

Nie. Każdy z partnerów ma swoje odrębne rabaty, które nie łączą się z rabatami od innych partnerów.

Tak, ale Twoja subskrypcja będzie aktywna do końca okresu rozliczeniowego, na który się zdecydowałeś.

Wystarczy zaoferować zniżki (10%, 15% lub 20%) na swoje produkty lub usługi dla naszych prenumeratorów. W zamian otrzymasz pakiet promocyjny opisany w naszej ofercie.

Skontaktuj się z nami pod adresem [[email protected]] lub telefonicznie pod numerem [662001449]. Omówimy szczegóły i odpowiemy na wszelkie pytania.

Po skontaktowaniu się z nami ustalimy szczegóły współpracy, podpiszemy umowę i przekażemy wszystkie niezbędne materiały do realizacji promocji.

Nie, udział jest całkowicie bezpłatny. W ramach współpracy barterowej oferujesz rabaty dla naszych prenumeratorów, a my zapewniamy Ci promocję i zwiększenie rozpoznawalności Twojej marki.

Nie. Program skierowany jest głównie do firm z Żoliborza i Bielan, aby wspierać lokalną społeczność. Jeśli Twoja firma działa w tym obszarze lub kieruje ofertę (także) do mieszkańców tych dzielnic, zapraszamy do współpracy. Zapraszamy zatem do współpracy także firmy i instytucje z innych warszawskich dzielnic!

Nie. Z rabatów oferowanych przez partnerów będą mogli skorzystać wszyscy aktywni (posiadający opłaconą prenumeratę) prenumeratorzy „Gazety Żoliborza”, bez względu na miejsce ich zamieszkania.

Twoja firma otrzyma bezpłatną reklamę w naszych mediach: na portalu, w social mediach, grupach lokalnych, w artykułach oraz w kampaniach reklamowych. Dzięki temu zwiększysz rozpoznawalność marki i dotrzesz do szerokiej lokalnej społeczności. Zrobisz to w sposób innowacyjny i efektywny – całkowicie bezpłatnie. Naszym głównym celem jest nie tylko uhonorowanie naszych prenumeratorów, ale też skuteczne zareklamowanie ofert firm, które zostaną naszymi partnerami.

Oferujemy m.in.:

  • Baner reklamowy z Twoim logotypem na naszym portalu i w social mediach.
  • Publikację artykułu zbiorczego promującego wszystkich partnerów.
  • Top Layer z informacjami o prenumeracie i partnerach.
  • Stałą komunikację w naszych grupach społecznościowych.
  • Zdjęcie w tle w mediach społecznościowych z logotypami partnerów.
  • Relacje (stories) z logotypami partnerów.
  • Plakat promocyjny informujący o współpracy.
  • Mailingi do prenumeratorów (dla partnerów oferujących 15% i 20% rabatu).
  • Promocję w Kinie Wisła (dla partnerów oferujących 20% rabatu).

Nasi partnerzy będą przedstawieni na stronie głównej naszego portalu, w zakładce PREMIUM w artykule "Rabaty dla Prenumeratorów". Będą umieszczeni wg dwóch kryteriów: wysokość rabatów i kolejność alfabetyczna. Ich lista będzie też wysyłana w newsletterach dla prenumeratorów.

Obsługa partnera będzie sprawdzać, czy prenumerator, który chce skorzystać z rabatu, ma dostęp do specjalnie dedykowanego artykułu („Rabaty dla Prenumeratorów”), w którym będą wymienieni wszyscy nasi partnerzy (będą tam także ich logotypy). Przy zakupie w sklepie stacjonarnym lub w momencie płatności za usługę wystarczy pokazać jego treść obsłudze partnera, wskazując baner odpowiadający miejscu, w którym dokonujemy zakupów/płacimy za usługę.

W przypadku zakupów online należy podać kod wygenerowany przez partnera. Dzięki temu będzie można zakupić produkt/usługę.

Wspólnie z naszymi partnerami będziemy organizowali konkursy dla naszych prenumeratorów. Do wygrania będą w nich między innymi bilety czy karnety. Wśród nagród będą też zniżki na produkty i usługi oferowane przez partnerów. Laureaci takich konkursów otrzymają specjalnie dedykowany voucher, wygenerowany przez partnera konkursu, dzięki któremu będą mogli zrealizować nagrodę. By odebrać nagrodę, trzeba będzie okazać ten voucher lub wpisać (w przypadku realizacji online) umieszczony na nim kod, wygenerowany przez partnera.

Szczegóły dotyczące sposobu wykorzystania, ilości i dostępności rabatów ustalamy indywidualnie, aby najlepiej dopasować ofertę do potrzeb Twojej firmy. Stałe są tylko wysokości oferowanych rabatów: 10%, 15% i 20%.

Wysokość rabatu u każdego partnera jest stała w czasie jednego cyklu, który trwa miesiąc. Partner może zmienić wysokość rabatu w każdym cyklu.

Zależeć to będzie od indywidualnych ustaleń z każdym partnerem.

Oczywiście! Jesteśmy otwarci na wszelkie sugestie i propozycje, które mogą przynieść korzyści obu stronom.

Czas trwania współpracy ustalamy indywidualnie, ale minimalny okres to jeden miesiąc (jeden cykl współpracy). Możesz zdecydować się na okres próbny (miesięczny) lub długoterminową współpracę.

Tak, aczkolwiek Twoja obecność – a zatem przywileje i obowiązki partnera – będą obowiązywały do zakończenia miesięcznego cyklu współpracy.

PRZECZYTAJ