Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
Reklama
czwartek, 21 listopada 2024 19:47

Powązki: Rezydencja, której Cezar mógłby pozazdrościć. "Ten pokój – to łazienka. Ale jaka łazienka!"

Ruiny antycznych kolumn, łuki triumfalne, rzymski amfiteatr, a w samym centrum - domek księżnej Izabeli z luksusową łazienką, która wśród gości zapierała dech w piersiach. Rezydencja Czartoryskich na Powązkach była miejscem, gdzie w XVIII wieku bawiła się arystokracja z królem Stanisławem Augustem Poniatowskim na czele. Dlaczego obecnie nie ma po niej ani śladu? "Ten pokój – to łazienka. Ale jaka łazienka! Wanna ukryta jest w niszy pod kanapą obitą drogocenną złotą materią, ściany wyłożone są prawdziwymi kafelkami porcelanowymi najwykwintniej wymalowanymi, ze złotymi obwódkami" - pisał szwajcarski matematyk i fizyk, Daniel Bernoulli, który miał przyjemność niegdyś odwiedzić letnią rezydencję Czartoryskich. Luksusowa łazienka umiejscowiona w dolnej kondygnacji domku księżnej Izabeli wzbudzała zachwyt wielu gości. Ściany wyłożone niemal 600 prawdziwymi porcelanowymi kafelkami, a każdy z nich warty dukata. Najbardziej intrygowały jednak budynki mieszkalne stylizowane na wiejskie chaty. Z zewnątrz tworzyły sielską wioskę, w środku - przepych i wyjątkowy styl. Nie powinno nas to dziwić, ponieważ Izabela Czartoryska słynęła z wyrafinowanego gustu i znajomości sztuki. "Mój cel jest zupełnie inny: przywiązanie do mojego kraju, chęci pomnożenia w nim gustu do ogrodów takich, któreby nie przeszkadzając gospodarstwu, były rozrywką i zabawą; żeby rozweselając wiejskie mieszkania, przez to samo nie byli obojętnymi dla uszczęśliwienia naszego" - pisała w "Myślach różnych o sposobie zakładania ogrodów". Najlepszym przykładem realizacji tych założeń jest podmiejska willa z Rudawką, rzeką, po której dzisiaj nie ma śladu. Zygmunt Vogel, Fragment ogrodu Powązki Czartoryskiej z ruinami łuku triumfalnego, ok. 1800

Jak za czasów Imperium. Wszystkie drogi prowadzą do... domku księżnej Izabeli

Starannie przemyślany projekt okazał się kluczem do sukcesu przedsięwzięcia. Wyspa z pawilonami mieszkalnymi, do której prowadziła ścieżka otoczona ruinami antycznych kolumn, łuk triumfalny, amfiteatr rzymski, chatki i mosty z perspektywą na pawilon właścicielki. Nad realizacją założenia czuwał podobno Efraim Szreger, architekt przybyły z Preszowa na Węgrzech, który zapoczątkował w Warszawie typ wielkomiejskiej kamienicy czynszowej. Niektórzy przypisują jednak autorstwo Szymonowi Bogumiłowi Zugowi. Już wcześniej polski architekt niemieckiego pochodzenia wzniósł szeregi pawilonów w otoczeniu zieleni: Arkadię Młociny (ok. 1760), Solec (1772), Mokotów (ok. 1775), park na Książęcem (ok. 1776) i na Górze (ok. 1779). Rycina z książki Izabeli Czartoryskiej "Myśli różne o sposobie zakładania ogrodów" Po trzech latach od nabycia dóbr powązkowskich Czartoryscy wprowadzili się do nowej rezydencji. Przez kolejne lata księżna Izabela zaproponowała wiele interesujących koncepcji. Na planie z 1775 roku znajdziemy m. in. staw powstały ze spiętrzenia rzeki Rudawki, a na nim dwie sztuczne wyspy oraz sieć kanałów. Całość urozmaica także oranżeria w otoczeniu regularnego ogrodu, który podzielono na kwatery, młyn wodny, karczmę i gotycki folwark.
Ten pokój – to łazienka. Ale jaka łazienka! Wanna ukryta jest w niszy pod kanapą obitą drogocenną złotą materią, ściany wyłożone są prawdziwymi kafelkami porcelanowymi najwykwintniej wymalowanymi, ze złotymi obwódkami

Spirala tragicznych zdarzeń

Portret Teresy Czartoryskiej, rycina Carla Christiana Glassbacha
Portret Teresy Czartoryskiej, rycina Carla Christiana Glassbacha
Wszystko zmieniło się po tragicznej śmierci najstarszej córki Izabeli, Teresy, która była oczkiem w głowie rodziców. Uchodziła za niebywałą piękność, uwielbiała tańczyć, śpiewać, a grą na instrumentach oczarowała wielu gości. Księżniczka zapowiadała się na wyjątkową damę. Na przeszkodzie stanęły jednak wydarzenia, do których doszło w Pałacu Błękitnym, zimowej rezydencji Czartoryskich. Gdy pani Petit zasiadła do gry w pikietę ze swoim przyjacielem, Janem Norblinem, z sąsiedniej komnaty dobiegły krzyki i płacz. Teresa biegała cała w płomieniach, a ogień coraz szybciej rozprzestrzeniał się po jej muślinowej sukience. Towarzyszki jej zabaw, Maria i Konstancja, skamieniały ze strachu. Gdyby nie brak reakcji z ich strony, tragedii można by uniknąć. Na nic zdała się błyskawiczna reakcja Norblina, który stłumił płomienie swoim płaszczem. Obrażenia okazały się zbyt poważne. 13 stycznia Teresa wyzionęła ducha w ogromnych męczarniach. O jej śmierci głośno było w całej Warszawie. Gdy księżna dowiedziała się o śmierci córki, straciła władzę w nogach i zemdlała. Przytomność odzyskała dopiero po zastosowaniu wstrząsów elektrycznych. Na dodatek księżna była w złym stanie po powiciu kolejnej córki Gabrieli, która umarła po kilku dniach. Wiadomość szybko dotarła do księcia Adama, który w tym czasie przebywał w Białej na uroczystościach weselnych. Przygnębiające wieści nie umknęły uwadze adiutanta księcia Czartoryskiego, który tak opisywał powyższe zajścia w swoim pamiętniku: "Porzuciłem ją świeżą, piękną, jak pączek róży mający się rozwinąć, zastałem na katafalku zeschłą, wybladłą, nie do poznania".

Czy został jakikolwiek ślad po rezydencji?

U Czartoryskich przez dłuższy czas panowała żałoba. Izabela rzadziej odwiedzała swoją rezydencję na Powązkach, a domek z wyposażeniem, które przypominały jej zmarłą córkę, kazała przenieść w głąb lasu. Niedługo potem budynki ucierpiały podczas oblężenia Warszawy w 1794 roku. Najwięcej zniszczeń powstało podczas odpierania pruskiego szturmu. 28 sierpnia wojska powstańcze pod dowództwem Jana Henryka Dąbrowskiego przeciwstawiły się wojskom zaborcy. W 1795 roku Polska w wyniku ostatniego rozbioru znika z mapy Europy. Rok później Czartoryscy sprzedają dobra powązkowskie Władysławowi Józefowi Łaszczyńskiemu, który był ojcem Jakuba Ignacego, późniejszego prezydenta Warszawy. W miejscu rezydencji powstał browar, karczma, a zabawy ludowe organizowane na terenie ówczesnego parku biły rekordy frekwencji wśród okolicznych chłopów. Wraz z upływem lat pozostałości po dobrach powązkowskich wchłonęła okoliczna zabudowa. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu przy ul. Dolnośląskiej 12 stal "Czarny Dwór", który wchodził w skład oryginalnego założenia. Budynek, który wzniesiono w stylu pseudogotyckim, posiadał także basztę. Dziś w jego miejscu jest pusty plac. O przeszłości przypominają więc tylko nazwy ulic: Sybilli i Izabeli.

rycina-izabelaczartoryska-1

rycina-izabelaczartoryska-1

FragmentogroduPowazki

FragmentogroduPowazki

rycina-izabelaczartoryska-3

rycina-izabelaczartoryska-3

rycina-izabelaczartoryska-2

rycina-izabelaczartoryska-2

teresa-czartoryska

teresa-czartoryska

Więcej o autorze / autorach:
Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Aby zostać naszym prenumeratorem, wystarczy wejść na stronę https://www.gazetazoliborza.pl/platny-dostep. Następnie należy wybrać jedną z trzech opcji prenumeraty i postępować zgodnie z instrukcjami podanymi w kolejnych krokach.

Jeśli napotkasz jakiekolwiek trudności, skontaktuj się z naszym działem obsługi klienta pod adresem [[email protected]] lub telefonicznie pod numerem [535249771]. Postaramy się pomóc jak najszybciej.

Jako prenumerator zyskujesz dostęp do ekskluzywnych treści (w tym pełnych treści artykułów prezentowanych na naszym portalu oraz publikacji dedykowanych tylko naszym prenumeratorom) oraz specjalne rabaty od naszych partnerów lokalnych. Oferujemy zniżki od 10% do 20% na produkty i usługi firm z Żoliborza i Bielan (okazjonalnie także z innych dzielnic).

Z rabatów mogą korzystać tylko prenumeratorzy posiadający aktywną (wykupioną) prenumeratę.

Nie. Z rabatów oferowanych przez partnerów będą mogli skorzystać wszyscy aktywni prenumeratorzy „Gazety Żoliborza”, bez względu na miejsce ich zamieszkania.

Aktualną listę partnerów oraz informacje o oferowanych przez nich rabatach znajdziesz na stronie głównej naszego portalu, w zakładce PREMIUM w artykule "Rabaty dla Prenumeratorów" oraz w przesyłanych do Ciebie newsletterach.

Nasi partnerzy będą przedstawieni na stronie głównej naszego portalu, w zakładce PREMIUM w artykule "Rabaty dla Prenumeratorów". Będą umieszczeni wg dwóch kryteriów: wysokość rabatów i kolejność alfabetyczna.

Po wykupieniu prenumeraty będziesz mieć dostęp do specjalnie dedykowanego artykułu („Rabaty dla Prenumeratorów”), w którym będą wymienieni wszyscy nasi partnerzy (będą tam także ich logotypy). Przy zakupie w sklepie stacjonarnym lub w momencie płatności za usługę wystarczy pokazać jego treść obsłudze partnera, wskazując baner odpowiadający miejscu, w którym dokonujemy zakupów/płacimy za usługę.

Dokonując zakupu online u naszych partnerów, aby otrzymać rabat, należy przy zamówieniu wpisać specjalny kod, który zostanie wygenerowany przez partnera i przekazany prenumeratorowi.

Wspólnie z naszymi partnerami będziemy organizowali konkursy dla naszych prenumeratorów. Do wygrania będą w nich między innymi bilety czy karnety. Wśród nagród będą też zniżki na produkty i usługi oferowane przez partnerów. Laureaci takich konkursów otrzymają specjalnie dedykowany voucher, wygenerowany przez partnera konkursu, dzięki któremu będą mogli zrealizować nagrodę.

Obsługa partnera będzie sprawdzać, czy prenumerator, który chce skorzystać z rabatu, ma dostęp do specjalnie dedykowanego artykułu („Rabaty dla Prenumeratorów”), w którym będą wymienieni wszyscy nasi partnerzy (będą tam także ich logotypy). Przy zakupie w sklepie stacjonarnym lub w momencie płatności za usługę wystarczy pokazać jego treść obsłudze partnera, wskazując baner odpowiadający miejscu, w którym dokonujemy zakupów/płacimy za usługę.

W przypadku zakupów online i/lub realizacji vouchera (będącego nagrodą w konkursie dla prenumeratorów, o którym piszemy w pkt. 9) trzeba powołać się na kod/voucher wygenerowany przez partnera. Dzięki temu będzie można zakupić produkt/usługę lub odebrać nagrodę w konkursie.

Zależeć to będzie od indywidualnych ustaleń z każdym partnerem. Szczegółowe informacje znajdziesz w opisie oferty każdego z nich.

Jeśli napotkasz jakiekolwiek trudności, skontaktuj się z naszym działem obsługi klienta pod adresem [[email protected]] lub telefonicznie pod numerem [535249771]. Postaramy się pomóc jak najszybciej.

Rabatów przeznaczonych dla prenumeratorów nie można przekazywać osobom trzecim. Są one dedykowane wyłącznie dla naszych prenumeratorów jako forma podziękowania za wsparcie. Udowodnione przypadki łamania tego postanowienia będą skutkowały anulowaniem prenumeraty, bez możliwości jej odnowienia.

Wysokość rabatu u każdego partnera jest stała w czasie jednego cyklu, który trwa miesiąc. Partner może zmienić wysokość rabatu w każdym cyklu.

Nie. Każdy z partnerów ma swoje odrębne rabaty, które nie łączą się z rabatami od innych partnerów.

Tak, ale Twoja subskrypcja będzie aktywna do końca okresu rozliczeniowego, na który się zdecydowałeś.

Wystarczy zaoferować zniżki (10%, 15% lub 20%) na swoje produkty lub usługi dla naszych prenumeratorów. W zamian otrzymasz pakiet promocyjny opisany w naszej ofercie.

Skontaktuj się z nami pod adresem [[email protected]] lub telefonicznie pod numerem [662001449]. Omówimy szczegóły i odpowiemy na wszelkie pytania.

Po skontaktowaniu się z nami ustalimy szczegóły współpracy, podpiszemy umowę i przekażemy wszystkie niezbędne materiały do realizacji promocji.

Nie, udział jest całkowicie bezpłatny. W ramach współpracy barterowej oferujesz rabaty dla naszych prenumeratorów, a my zapewniamy Ci promocję i zwiększenie rozpoznawalności Twojej marki.

Nie. Program skierowany jest głównie do firm z Żoliborza i Bielan, aby wspierać lokalną społeczność. Jeśli Twoja firma działa w tym obszarze lub kieruje ofertę (także) do mieszkańców tych dzielnic, zapraszamy do współpracy. Zapraszamy zatem do współpracy także firmy i instytucje z innych warszawskich dzielnic!

Nie. Z rabatów oferowanych przez partnerów będą mogli skorzystać wszyscy aktywni (posiadający opłaconą prenumeratę) prenumeratorzy „Gazety Żoliborza”, bez względu na miejsce ich zamieszkania.

Twoja firma otrzyma bezpłatną reklamę w naszych mediach: na portalu, w social mediach, grupach lokalnych, w artykułach oraz w kampaniach reklamowych. Dzięki temu zwiększysz rozpoznawalność marki i dotrzesz do szerokiej lokalnej społeczności. Zrobisz to w sposób innowacyjny i efektywny – całkowicie bezpłatnie. Naszym głównym celem jest nie tylko uhonorowanie naszych prenumeratorów, ale też skuteczne zareklamowanie ofert firm, które zostaną naszymi partnerami.

Oferujemy m.in.:

  • Baner reklamowy z Twoim logotypem na naszym portalu i w social mediach.
  • Publikację artykułu zbiorczego promującego wszystkich partnerów.
  • Top Layer z informacjami o prenumeracie i partnerach.
  • Stałą komunikację w naszych grupach społecznościowych.
  • Zdjęcie w tle w mediach społecznościowych z logotypami partnerów.
  • Relacje (stories) z logotypami partnerów.
  • Plakat promocyjny informujący o współpracy.
  • Mailingi do prenumeratorów (dla partnerów oferujących 15% i 20% rabatu).
  • Promocję w Kinie Wisła (dla partnerów oferujących 20% rabatu).

Nasi partnerzy będą przedstawieni na stronie głównej naszego portalu, w zakładce PREMIUM w artykule "Rabaty dla Prenumeratorów". Będą umieszczeni wg dwóch kryteriów: wysokość rabatów i kolejność alfabetyczna. Ich lista będzie też wysyłana w newsletterach dla prenumeratorów.

Obsługa partnera będzie sprawdzać, czy prenumerator, który chce skorzystać z rabatu, ma dostęp do specjalnie dedykowanego artykułu („Rabaty dla Prenumeratorów”), w którym będą wymienieni wszyscy nasi partnerzy (będą tam także ich logotypy). Przy zakupie w sklepie stacjonarnym lub w momencie płatności za usługę wystarczy pokazać jego treść obsłudze partnera, wskazując baner odpowiadający miejscu, w którym dokonujemy zakupów/płacimy za usługę.

W przypadku zakupów online należy podać kod wygenerowany przez partnera. Dzięki temu będzie można zakupić produkt/usługę.

Wspólnie z naszymi partnerami będziemy organizowali konkursy dla naszych prenumeratorów. Do wygrania będą w nich między innymi bilety czy karnety. Wśród nagród będą też zniżki na produkty i usługi oferowane przez partnerów. Laureaci takich konkursów otrzymają specjalnie dedykowany voucher, wygenerowany przez partnera konkursu, dzięki któremu będą mogli zrealizować nagrodę. By odebrać nagrodę, trzeba będzie okazać ten voucher lub wpisać (w przypadku realizacji online) umieszczony na nim kod, wygenerowany przez partnera.

Szczegóły dotyczące sposobu wykorzystania, ilości i dostępności rabatów ustalamy indywidualnie, aby najlepiej dopasować ofertę do potrzeb Twojej firmy. Stałe są tylko wysokości oferowanych rabatów: 10%, 15% i 20%.

Wysokość rabatu u każdego partnera jest stała w czasie jednego cyklu, który trwa miesiąc. Partner może zmienić wysokość rabatu w każdym cyklu.

Zależeć to będzie od indywidualnych ustaleń z każdym partnerem.

Oczywiście! Jesteśmy otwarci na wszelkie sugestie i propozycje, które mogą przynieść korzyści obu stronom.

Czas trwania współpracy ustalamy indywidualnie, ale minimalny okres to jeden miesiąc (jeden cykl współpracy). Możesz zdecydować się na okres próbny (miesięczny) lub długoterminową współpracę.

Tak, aczkolwiek Twoja obecność – a zatem przywileje i obowiązki partnera – będą obowiązywały do zakończenia miesięcznego cyklu współpracy.