75 lat istnienia Spójni

W tym artykule przeczytasz o:

• burzliwej historii Spójni
• fuzjach i rozwodach
• dniu dzisiejszym klubu 

W 1945 roku, niedługo po wyzwoleniu Warszawy, zaczęło się na gruzach stolicy odradzać także życie sportowe. Odradzały się kluby działające przed wojną, ale także organizowały się w różnych dzielnicach zupełnie nowe. Na Żoliborzu już w 1945 roku do swojej działalności powrócił wielosekcyjny, działający pod egidą PPS, Robotniczy Klub Sportowy „Marymont”, a niedługo później powstał Spółdzielczy Klub Sportowy zrzeszający głównie pracowników handlu.

Więcej o historii klubu RKS Marymont pisaliśmy w ubiegłym roku:

Powojenna fuzja

Oba te kluby w 1949 roku połączyły się, a w wyniku tej fuzji powstał Klub Sportowy „Spójnia-Marymont”. Siedzibą nowego klubu stał się obiekt działającego dość prężnie w okresie międzywojennym Wojskowego Klubu Sportowego „Żoliborz”, położony w malowniczym miejscu nad Wisłą przy ulicy Wybrzeże Gdyńskie. W tamtych czasach znamienne było łączenie organizacji sportowych Wynikało to z polityki ówczesnych władz, które centralizując wszystko, co się dało, niejako z urzędu działające w Polsce kluby zrzeszały w zakładowych i branżowych stowarzyszeniach. W ten sposób nowy żoliborski klub „Spójnia Marymont” stał się członkiem Zrzeszenia Sportowego „Spójnia”, działającego w oparciu o związek zawodowy pracowników handlu.

W roku 1950 Klub Sportowy "Spójnia-Marymont" połączył się z Robotniczym Klubem Sportowym „Rywal” prowadzonym od 1931 roku przez Fabrykę Czekolad E. Wedel i mającym siedzibę na Pradze. W tym czasie „Spójnia” dysponowała należącym przed wojną do RKS „Marymont” stadionem przy ulicy Potockiej, obiektem będącym siedzibą klubu przy ulicy Wybrzeże Gdyńskie 2 oraz kortami tenisowymi przy ulicy Myśliwieckiej.

W latach 1950-1954 klub posiadał 16 sekcji sportowych: piłka nożna, kajakarstwo, tenis stołowy, koszykówka kobiet, kolarstwo, boks, narciarstwo, bobsleje, siatkówka, lekkoatletyka, tenis ziemny, piłka ręczna, żeglarstwo, zapasy, sporty motorowe, szachy.

W wyniku kolejnej reorganizacji polskiego sportu, w 1951 roku powstało „Terenowe Koło Sportowe nr. 1 „Spójnia Warszawa”. Trzy lata później nastąpiła z kolei fuzja „Spójni” z „Ogniwem”. Jej rezultatem było powstanie Zrzeszenia Sportowego „Sparta”, które rozwinęło działalność w 23 sekcjach. Nowa struktura przyniosła powiększenie klubu o następujące sekcje: hokeja na lodzie, szermierki, wioślarstwa, pływania, strzelectwa, łyżwiarstwa figurowego i łucznictwa. Baza sportowa również się powiększyła o stadion znajdujący się przy Al. Niepodległości i dwie przystanie wodne przy Wale Miedzeszyńskim.

W łonie Sparty

Za szczególnie owocny okres w życiu klubu „Spójnia” trzeba uznać lata 1954-57. Zrzeszenie Sportowe „Sparta” stało się jednym z największych klubów w skali kraju. Sparta była aktywa zarówno w sporcie kwalifikowanym (wyczynowym), ale też w działalności masowej, jak również w turystyce niekwalifikowanej. Klub zrzeszał wówczas 850 zawodników wyczynowych i blisko 1500 sportowców początkujących. W 1957 roku Zrzeszenie Sportowe „Sparta” uległo likwidacji. W związku z tym nastąpiły liczne reorganizacje. Kilka sekcji przeszło ze „Sparty” do nowych struktur i zmieniło tym samym barwy klubowe. Dla „Spójni” miało to dość duże znaczenie, bo ze struktur klubu oddzielił się „Marymont”, który wznowił działalność pod swą historyczną nazwą RKS „Marymont” i przejął bardzo nowoczesny, jak na ówczesne lata, stadion przy Potockiej. Do „Marymontu” odeszło wówczas również wielu zawodników odłączonych sekcji.

Rok później, w ramach gruntownej reorganizacji sportu polskiego, powołano do życia nowe federacje. Po upływie kilku lat jubileusz „Spójni” w 1964 roku stanowił dobrą okazję do podsumowania 15-letniej działalności. Nadano mu należytą oprawę propagandowo – informacyjną w stołecznych i ogólnopolskich massmediach. w komentarzach prasowych i telewizyjnych podkreślono, że jest to klub tak wybitnych sportowców, jak: wybitny oszczepnik, wicemistrz olimpijski z 1956 roku z Melbourne - Janusz Sidło, znakomity biegacz specjalizujący się w średnich dystansach, wielokrotny mistrz Polski - Zbigniew Makomaski, czy fenomenalny kajakarz Stefan Kapłaniak - medalista olimpijski z Rzymu i dwukrotny mistrz świata.

Niemniej jednak warto podkreślić, że „Spójnia” samodzielnie i działając w większych strukturach wychowała aż 26 olimpijczyków - 13 kajakarzy (Władysław Zieliński, Jerzy Górski, Daniela Walkowiak, Ryszard Skwarski, Janina Mendalska, Stefan Kapłaniak, Jerzy Zieliński, Zbigniew Niewiadomski, Stanisława Szydłowska, Krzysztof Lepianko, Michał Śliwiński, Dorota Kuczkowska, Dariusz Popiela), 7 lekkoatletów (Janusz Sidło, Zbigniew Radziwonowicz, Stanisław Kowal, Elżbieta Krzesińska, Maria Arndt, Zbigniew Makomaski, Daniela Jaworska), 4 żeglarzy (Tomasz Stańczyk, Tomasz Jakubiak, Dominik Życki, Anna Weinzieher) oraz 2 pływaków (Andrzej Kłopotowski, Bernard Aluchna).

W całkiem dobrej kondycji jako klub działający prężnie i reprezentowany licznie na poziomie mistrzostw Polski, a także dostarczający zawodników narodowym reprezentacjom, „Spójnia” doczekała roku 1965, w którym zostały zlikwidowane federacje sportowe. Po tej decyzji klub wrócił do nazwy „Spójnia”, niestety ze znacznym uszczuplonym stanem posiadania. Stąd też podczas jubileuszu 25-lecia w 1974 roku „Spójnia” liczyła tylko 14 sekcji sportowych: kajakarską, brydża sportowego, akrobatyki sportowej, kolarską, pływania, koszykówki, piłki ręcznej kobiet, piłki ręcznej mężczyzn, piłki nożnej, siatkówki kobiet i mężczyzn, tenisa ziemnego, lekkoatletyki, tenisa stołowego, żeglarstwa.

Z czasem liczba prowadzonych sekcji stopniowo malała i od lat 80. „Spójnia” stawała się klubem coraz mniej znaczącym. Burzliwe przemiany następujące w tamtym czasie jeszcze bardziej pogłębiły kryzys działalności. W latach 1983-86 klub dysponował już tylko pięcioma sekcjami. Po transformacji ustrojowej klub się jednak odrodził, zrezygnował z prowadzenia dużej ilości sekcji, a postawił na specjalizację i szkolenie młodzieży oraz zawodników wyczynowych w kilku dyscyplinach, w których wciąż liczył się na sportowej mapie Polski i miał do ich uprawiania bazę. Sekcję piłkarską rozwiązano w 2006 r. Stabilizacja i przetrwanie ciężkich dla wielu klubów czasów transformacji było możliwe także dzięki komercyjnemu wykorzystywaniu klubowych obiektów. Co zresztą dzieje się i dzisiaj. Były stadion piłkarski klubu został przerobiony na pole golfowe, które klub wynajmuje, podobnie jak należące do "Spójni" korty tenisowe. 

Spójnia dzisiaj

Dziś Klub Sportowy „Spójnia” Warszawa to klub niewielki, ale stabilny i liczący się w kilku dyscyplinach. Prócz głównej lokalizacji na Wybrzeżu Gdyńskim, „Spójnia” dysponuje bazą kajakową na Żeraniu nad Kanałem Żerańskim oraz bazą żeglarską w Nieporęcie nad Zalewem Zegrzyńskim. Szkolenie sportowe odbywa się w 6 sekcjach: żeglarstwa, kajakarstwa, SUP, tenisa stołowego, brydża sportowego i snowboardu.

Sekcja żeglarska istniejąca od początku istnienia klubu, czyli od 1949 roku jest jedną z największych na Mazowszu. „Spójnia” wychowała kilka pokoleń żeglarzy. Zajęcia sekcji żeglarskiej odbywają się przez cały rok. Dzieci w szkółce i grupach regatowych trenują zarówno latem jak i zimą. Od kwietnia do października treningi odbywają się nad Zalewem Zegrzyńskim w Bazie Regatowej. Szkolenie odbywa się na jachtach klasy Optimist, L’Équipe, Laser Standard, Laser Radial, Laser 4,7, 420, 470, Finn. Sekcja żeglarska oprócz grup regatowych prowadzi szkółkę żeglarską dla dzieci, w której najmłodsi żeglują na jachtach klasy Optimist i Omega.

Baza sekcji kajakowej KS „Spójnia” Warszawa mieści się przy Kanale Żerańskim. Działa tam od 1996 roku. Dzięki umiejscowieniu i wyposażeniu klub jest w stanie przeprowadzić profesjonalny trening kajakarski i siłowy. Sekcja kajakowa prowadzi treningi sześć razy w tygodniu, a poza sezonem letnim zajęcia mają charakter ogólnorozwojowy. Na Kanale Żerańskim trenuje też sekcja SUP - amatorska grupa prowadząca otwarte zajęcia dla wszystkich chętnych.

Kanał Żerański jest także akwenem treningowym dla sekcji smoczych łodzi, która powstała w 2004 roku. Sekcja powstała z inicjatywy kilku zapaleńców, byłych kajakarzy i kanadyjkarzy klubów sportowych z Warszawy - Skry, Marymontu, Drukarza, WTW oraz Spójni. Drużyna od tamtej pory zdobyła wiele medali mistrzostw Polski w we wszystkich kategoriach i na wszystkich dystansach, a także medale mistrzostw Europy. Sekcja liczy aktualnie ponad 50 osób, w różnym stopniu zaawansowania sportowego oraz w różnym wieku.  Dzisiaj startuje jako wydzielone ze struktur klubowych stowarzyszenie, ale wciąż używa nazwy „Spójnia”.

Początki sekcji tenisa stołowego KS „Spójnia” sięgają lat pięćdziesiątych.  Przez lata treningi odbywały się w różnych salach począwszy od świetlicy klubowej poprzez sale gimnastyczne żoliborskich szkół. Chociaż warunki były trudne zawodnicy klubu zawsze byli widoczni na wysokich miejscach list ogólnopolskich a drużyny ligowe z powodzeniem walczyły o awanse. Pod koniec lat osiemdziesiątych sekcja zadomowiła się we własnej sali treningowej na terenie klubu i do dzisiaj trenerzy szkolą tutaj zawodniczki i zawodników we wszystkich kategoriach wiekowych. Od początku działalności do czasów obecnych zawodnicy i zawodniczki sekcji zdobyli ponad sto medali Mistrzostw Polski w różnych kategoriach wiekowych zarówno w grach pojedynczych, podwójnych jak i w rozgrywkach drużynowych. Obecnie sekcja liczy kilkudziesięciu członków w wieku od młodzika do seniora.

W klubie trenują też zawodnicy Spójnia Snowboard Team. To grupa, która zrzesza pasjonatów do sportów deskowych - dzieci, młodzież i dorosłych. Głównym celem jest przekazywanie miłości do desek. Treningi odbywają się przez cały rok, a zawodnicy regularnie startują w zawodach. Pod egidą „Spójni” uczestniczą też w turniejach brydżyści, osiągający wiele sukcesów.