Kierowca to zawsze wyjątkowy pacjent i klient. Wyjątkowy, ponieważ niezwykle wymagający: okulary dla kierowcy muszą zapewniać komfort widzenia w różnych warunkach oświetlenia oraz na każdą odległość. 

Nasze oczy zachowują się jak detektory, które wyłapują odpowiednie informacje i przekazują je do dalszej interpretacji. Mózg podejmuje decyzję w jaki sposób powinniśmy zareagować na daną sytuację. Dlatego tak ważne jest, aby informacja, którą wychwytują nasze oczy była jak najbardziej kompletna. Jeżeli obraz, który widzimy jest niewyraźny, mózg musi uzupełnić brakujące informacje. Przez to jest bardziej zaangażowany w proces widzenia, co wydłuża nasz czas reakcji. Dlatego u kierowców szczególnie istotne są regularne badania wzroku. Widzenie wpływa bezpośrednio na bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego oraz pieszych.

Historia o 3 niedźwiadkach, które przeszkadzają na drodze

Skąd nagle niedźwiadki na drodze? Żart? Nie do końca. Za chwilę wszystko stanie się jasne. Jednak, aby ta historia miała sens, powinniśmy wiedzieć jak zmienia się nasze widzenie w zależności od warunków oświetlenia.

Wyróżniamy trzy stany widzenia:

• widzenie fotopowe (dzienne) – występuje, gdy nasze otoczenie jest jasne. Widzimy świat w kolorze i z dużą ilością detali. Nasza źrenica reaguje na światło odpowiednio się zwężając, a dominującymi fotoreceptorami aktywnymi w tym procesie są czopki. Dla większości z nas prowadzenie samochodu w tych warunkach nie stanowi problemu.
• widzenie mezopowe (zmierzchowe) – stan przejściowy pomiędzy widzeniem dziennym i nocnym. Gdy zapada zmierzch zmienia się wrażliwość oka na barwy – przesuwa się w kierunku zieleni. Świat widzimy wtedy w kolorach szaro-niebieskich. Za widzenie odpowiadają wówczas zarówno czopki, jak i pręciki. Nasza źrenica ulega rozszerzeniu. Widzenie mezopowe jest dla wielu z nas wymagające, zwłaszcza gdy nie mamy odpowiednio skorygowanej wady wzroku.
• widzenie skotopowe (nocne) – w tym stanie widzimy świat jak czarno-biały film. Mamy znacząco obniżoną ostrość widzenia, ale szybko reagujemy na ruch, który pojawia się w polu widzenia. W tej fazie pełną kontrolę nad widzeniem przejmują pręciki, a nasza źrenica jest maksymalnie rozszerzona, aby do oka dostawało się jak najwięcej światła. Wielu z nas nie lubi prowadzić samochodu nocą.

Adaptacja od widzenia fotopowego do skotopowego to proces długotrwały. Pełna adaptacja trwa około 20 minut. Dlatego zaraz po zgaszeniu światła poruszamy się “po omacku”. Jednak gdy poczekamy cierpliwie zaczniemy widzieć coraz więcej. Zupełnie odwrotną sytuację mamy przy przechodzeniu z widzenia nocnego na dzienne. Adaptacja jest bardzo szybka. Jeżeli nagle dostanie się do oka za dużo światła, np. światła nadjeżdżającego samochodu, pojawia się efekt olśnienia, który jest bardzo niepożądany, zwłaszcza podczas prowadzenia samochodu.

Zobacz też: FRAME to salon optyczny na Żoliborzu, który zadba o Twój punkt widzenia

Wyróżniamy trzy rodzaje olśnienia, które z angielskiego nazywamy właśnie niedźwiadkami:

1. Baby glare bear (przeszkadzające) – zdolność widzenia jest osłabiona przez krótki czas, nie powodując uczucia przykrości. W przypadku okularników najczęściej jest to spowodowane kiepską powłoką antyrefleksyjną, natomiast u osób starszych może być związane z pojawiającą się zaćmą.
2. Mama glare bear (przykre) – wywołuje uczucie niewygody i rozdrażnienia oraz wpływa na obniżenie zdolności koncentracji. Po usunięciu źródła powodującego olśnienie, dyskomfort ustaje.
3. Papa glare bear (oślepiające) – przez pewien czas po olśnieniu jesteśmy “oślepieni”. Najczęściej jest to spowodowane źle ustawionymi światłami samochodu jadącego z naprzeciwka.

Odpowiednio zaopatrzony układ wzrokowy sprawi, że będziesz sobie lepiej radził w takich warunkach, a niedźwiadki nie będą tak bardzo przeszkadzały.

Rozwiązania okularowe, które pomogą nam na drodze.

Jak zawsze, podstawą dobrze dobranych okularów jest odpowiednio skorygowana wada wzroku. Gdy już mamy ten krok za sobą, warto zwrócić uwagę na kilka wartościowych dla kierowców udogodnień.

Polaryzacja

Najbardziej znany sprzymierzeniec kierowców, który ma szczególnie dużą moc w słoneczne dni. Światło odbite od powierzchni, np. mokrej drogi, można traktować w uproszczeniu jako dwie osobne wiązki: jedna niesie istotne informacje, czyli kolor, kontrast itp., natomiast druga jedynie oślepiający blask. Tą ostatnią można z powodzeniem usunąć z naszego widzenia i takie właśnie zadanie spełnia polaryzacja. W ten sposób możemy wyeliminować z naszego życia przykre olśnienia (mama glare bear).

Polaryzacja podnosi kontrast widzenia i skraca czas reakcji kierowcy.

Powłoka antyrefleksyjna dla kierowców

Jest to niezwykle ważne u osób, które mają wadę wzroku. Odpowiednia powłoka antyrefleksyjna poprawia jakość widzenia, redukując podwójne obrazy i odbicia na powierzchni okularów. Dodatkowo redukuje oślepiające nocne odblaski nawet do 90% lepiej niż standardowa soczewka okularowa. Dzięki temu pozostajemy bardziej skoncentrowani na drodze i bezpieczniejsi.

Szkła barwione

To rozwiązanie, które jest starszym bratem okularów z polaryzacją. Klasyczne okulary przeciwsłoneczne dla kierowców (również z korekcją) mogą mieć maksymalnie 92% zabarwienia, oznacza to, że taki produkt przepuszcza jedynie 8% światła, a 92% pochłania. Oczywiście takie okulary możemy stosować jedynie do jazdy samochodem w dzień. Nocą norma zaciemnienia szkieł wynosi 20%. Warto korzystać z wysokiej jakości szkieł przeciwsłonecznych – okulary z tzw. “sieciówek” i bazarów mogą przekłamywać widzenie barw, które jest istotne w sygnalizacji drogowej. Ponadto część takich produktów może poważnie zaszkodzić naszemu zdrowiu, ponieważ nie zawiera odpowiednich filtrów światła UV. Mniej popularnym rozwiązaniem są okulary z barwieniem żółtym i pomarańczowym. Takie barwienie bardzo poprawia kontrast widzenia w mgliste dni i przy szarówce, ponieważ wycina światło niebieskie. Może być to przydatne rozwiązanie dla kierowców zawodowych.

Odpowiednia konstrukcja szkieł

Okulary do prowadzenia samochodu muszą przede wszystkim zapewniać szerokie pole widzenia. Istotny jest tutaj wybór odpowiedniej oprawy okularowej, która nie będzie zaburzała pola widzenia. We FRAME dobierzemy odpowiednią konstrukcję szkieł okularowych oraz ich geometrię. Większe wyzwanie pojawia się u osób, u których zdiagnozowano prezbiopię, czyli problemy z wyraźnym widzeniem w bliży wynikające z fizjologicznych zmian akomodacji, które pojawiają się z wiekiem. Tacy klienci potrzebują “plusa”, aby widzieć wyraźnie deskę rozdzielczą, czy nawigację. Tutaj z pomocą przychodzą soczewki progresywne, które zapewnią wyraźne widzenia w dali oraz w odległościach pośrednich. Pamiętaj, aby dokładnie opowiedzieć w jaki sposób prowadzisz samochód – to pozwoli wybrać najlepszą konstrukcję progresywną.

Zróbmy teraz mały krok wstecz i zastanówmy się dlaczego regularne badanie wzroku jest tak istotne.

Zobacz też: Komputer, smartfon, sztuczne oświetlenie – czy odczuwasz ich wpływ na wzrok?

Jakie funkcje wzrokowe są niezbędne do prowadzenia samochodu?

Ostrość wzroku

Parametr, który najczęściej kojarzy się nam z wizytą u okulisty czy optometrysty. Jest to zdolność oko do rozpoznawania małych detali. Najczęściej ostrość widzenia sprawdzamy przy pomocy tablic z literami o różnej wielkości. Znaki drogowe są projektowane w sposób, który pozwoli je zidentyfikować osobie z obuoczną ostrością wzroku na poziomie 60%. Jeżeli ostrość widzenia jest mniejsza kierowca nie będzie miał możliwości zareagować dostatecznie szybko na nadchodzącą zmianę na drodze. Należy jednak pamiętać, że dotyczy to jedynie jazdy w warunkach dziennych, a jak wiadomo większość z nas ma największe problemy podczas prowadzenia samochodu nocą, ponieważ wtedy ostrość wzroku spada o 30-50% w porównaniu do tego co widzimy w dzień. Dość popularne jest również zjawisko krótkowzroczności zmierzchowej – nawet gdy w normalnych warunkach nie mamy wady wzroku, może się ona pojawiać o zmierzchu lub o świcie i sięgać nawet -2 dioptrii. Zależy ona w największej mierze od wielkości źrenicy oraz stanu akomodacji oka. Czasem specjalista może zalecić korzystanie z okularów minusowych jedynie podczas zmierzchu i nocą. Prawidłowo dobrana korekcja zapewni nam lepszą ostrość widzenia, ale badania pokazują, że dużo ważniejszym aspektem wpływającym na bezpieczeństwo na drodze jest:

Wrażliwość na kontrast

Czyli zdolność do rozpoznawania elementów w otoczeniu o niskim kontraście, np. w czasie deszczu, mgły czy zmierzchu. Im niższa wrażliwość na kontrast tym większe prawdopodobieństwo wypadku. Możemy mieć taką samą ostrość wzroku co sąsiad, ale jeżeli nasza wrażliwość na kontrast jest niższa mamy większe prawdopodobieństwo wypadku. W naszym gabinecie wrażliwość na kontrast możemy sprawdzić przy pomocy tablic o zmniejszającym się kontraście pomiędzy literami a tłem. Prawidłowo dobrana korekcja oraz odpowiednia konstrukcja szkieł mogą zwiększyć naszą wrażliwość na kontrast.

Wrażliwość na kontrast osłabia się bardzo mocno w wyniku chorób oczu, takich jak zmiany na siatkówce (retinopatie i makulopatie) czy zaćma. 

Pole widzenia

To ostatnia funkcja wzrokowa, na którą chcemy zwrócić Twoją uwagę. Często nie jesteśmy świadomi ubytków w polu widzenia, a są one szczególnie niebezpiecznie. Ubytki w polu widzenia mogą sprawić, że nie będziemy widzieli rowerzysty, samochodu na sąsiednim pasie ruchu czy pieszego na przejściu. Zawężenia pola widzenia pojawia się w przebiegu chorób oczu, a ich szybkie rozpoznania może pomóc w spowolnieniu progresji choroby.

Dla większości z nas dominującą formą oceny układy wzrokowego jest samoocena. Przełam ten schemat razem z FRAME. Kierowco – zadbaj o swój wzrok i bądź bezpieczny na drodze. Pamiętaj, że Twój czas reakcji zależy w dużej mierze od dobrego widzenia.

Zapisz się na optometryczne badanie wzroku przechodząc na stronę: frameoptics.pl/umow-wizyte/

Zobacz też: Remont ul. Rydygiera. Zieleń i słupki zdemolowane, ale póki co ich naprawa jest niezasadna