Linia 15 od dawna kojarzy się z Marymontem, Żoliborzem i Bielanami. Widać ją na przedwojennych zdjęciach, obecna jest także w literaturze. Chyba każda osoba mieszkająca na Żoliborzu miała okazję jechać "piętnastką". Jak przebiegała jej trasa?
Z tego artykułu dowiesz się::
- czy linia 15 jest obecna w literaturze,
- gdzie przed wojną znajdowała się ulica Dworska,
- jak dojeżdżali do pracy robotnicy Huty Warszawa.
O linii 15 wspomniał choćby Andrzej Pilipiuk w swojej sadze o wampirach. Rzecz dzieje się w latach 80., główna bohaterka budzi się w grobie, wsiada w "piętnastkę" i jedzie na Żoliborz. Jeszcze wcześniejsza wzmianka o tej linii pochodzi z powieści młodzieżowych Edmunda Niziurskiego. W rzeczywistości jednak linia ta pojawiła się w naszej dzielnicy już w latach 20. Uruchomiono ją pod koniec roku 1924 jako pierwszą linię łączącą Żoliborz ze Śródmieściem. Miała wówczas pętlę na Placu Teatralnym. 6 lat później linię wydłużono aż na ulicę Dworską. Chodzi tu o Dworską na Woli - obecnie ulica ta już nie istnieje, została "wchłonięta" przez ulicę Kasprzaka, a nazwę Dworska nosi jedna z uliczek na Mokotowie.
W połowie lat 30, kiedy Warszawę i Polskę trawił kryzys ekonomiczny, linię postanowiono - prawdopodobnie w ramach cięcia kosztów- skrócić do placu Wilsona i wycofać z Woli, jednak mieszkańcy zaprotestowali.
W 1938 linię ponownie wydłużono, jechała ona z Akademii Wychowania Fizycznego do pętli Czyste. To właśnie zadecydowało o jej wojennych losach...
Linia tylko dla Żydów
Ponieważ jedna z pętli linii 15 znajdowała się na terenie getta, trasę skrócono i zmodyfikowano. Następnie uczyniono z niej krótką linię tylko dla Żydów. "Piętnastka" kursowała na odcinku Czyste - Młynarska. Kiedy zlikwidowano getto, linia 15 pojawiła się na Śródmieściu. Ostatnia jej trasa przed wybuchem Powstania Warszawskiego to Plac Żelaznej Bramy - Łazienkowska.
Po wojnie "piętnastka" wróciła do północnej części stolicy, jadąc z Dworca Gdańskiego do Akademii Wychowania Fizycznego (pętla nazywała się po prostu Bielany i znajdowała się przy Twardowskiej). Otwarto wówczas tymczasową zajezdnię przy Włościańskiej.
Huta Warszawa
Choć Hutę wybudowano w 1952, jej pracownicy musieli "trochę" poczekać na dociągnięcie tam linii tramwajowej i iść piechotą od przystanku linii A, który znajdował się aż na Wolumenie. W 1956 roku tramwaj linii 15 w godzinach szczytu miał podjazdy na Młociny, ale trwało to krótko. Warto wspomnieć, że obszar zwany Młocinami nie pokrywa się ze stacją metra Młociny, gdyż na Młocinach jest tak naprawdę... Huta. Podczas budowy metra rozważano tę nazwę, jednak Młociny widocznie brzmiały lepiej...
W latach 50. i 60., przez chwilę także w 1973, istniała linia uzupełniająca 15 - Bis. W latach 80. zrezygnowano z linii typu "bis" i ujednolicono nazewnictwo linii. Pojawiły się bardziej szczegółowe rozkłady jazdy. Co nie znaczy, że były przestrzegane...
Do lat 60. jeździła także linia nocna 15 - kreślone, później jednak zdecydowano się stopniowo rezygnować z nocnych tramwajów na rzecz autobusów, które były w stanie lepiej obsłużyć rozwijające się osiedla na obrzeżach miasta.
Kiedy powstał tramwajowy kraniec Huta (obecnie metro Młociny)? Dopiero w 1973 roku! Od tamtej pory docierała tam linia 15 i tak było aż do 2007, wówczas, w związku z budową metra, wyłączono z użycia ten kraniec komunikacyjny. Tramwaj 15 skierowano na metro Marymont, a jego drugim krańcem było Okęcie. Jeszcze kilka lat temu było ono widoczne na starych rozkładach i oznaczeniach, było je widać także przy wyjściach z metra na placu Wilsona. W 2008 roku linię 15 zlikwidowano.
Wielki powrót "piętnastki"
W październiku 2011 tramwaj linii 15 wrócił na warszawskie ulice. Tak jak poprzednio kończył swoją trasę na Okęciu, które teraz nosiło już nazwę P+R Aleja Krakowska (potocznie Pralka). Żoliborskim krańcem był Marymont - Potok (do 2006 roku noszący nazwę Marymont).
Poza tymczasowym zawieszeniem w 2016 (remont jezdni na Andersa), linia 15 kursuje do dzisiaj bez większych zmian. Jest jedyną linią tramwajową zatrzymującą się w zespole przystankowym Marymont - Potok. Podczas remontu wymieniono również wiatę typu Ł na nowszą. Pętla jest w formie łezki o dwóch torach. Dawniej wysiadało się na pętli, powstał jednak przystanek dla wysiadających, znajdujący się na ulicy Mickiewicza. Mimo komunikatu o przystanku końcowym, dojazd na pętlę jest możliwy i przypomina nieco przejazd na karuzeli.
Przeczytaj również: Marymont - to jeszcze Żoliborz, czy już Bielany?
Trasa S8 stała się granicą między Żoliborzem a Bielanami. Co ciekawe, większa część Marymontu leży na Bielanach, jednak stacja Marymont, stadion RKS Marymont, hala Marymoncka i pętla Marymont – Potok są już na Żoliborzu.
Napisz komentarz
Komentarze