Befana czyli wróżka o wyglądzie wiedźmy

To ona zamiast św. Mikołaja przynosi dzieciom prezenty.

Na początku grudnia odbierając we Flaminii dania na wynos miałem okazję porozmawiać z właścicielami restauracji o włoskich zwyczajach świątecznych. Opowiadali m.in. o ciastach panettone i pandoro, noworocznym daniu zampone z soczewicą. Otaczały nas półki pełne włoskich smakołyków, gdyż Flaminia chcąc przetrwać trudny dla gastronomii czas, rozszerzyła swoją ofertę o włoskie produkty delikatesowe. Można tu znaleźć makarony bez pestycydów i glifosatu, ryż z małego gospodarstwa agroturystycznego, oliwy smakowe, sól truflową, oregano z Sycylii (sprzedawane na pęczki), kalabryjską kiełbasę ‘nduja, napoje bio z Sycylii oraz wiele innych pyszności w tym słodycze.

Ten artykuł czytasz w ramach bezpłatnego dostępu do treści.

Rozmawialiśmy tuż przed Mikołajkami. Ku mojemu zaskoczeniu okazało się, że w Italii Mikołajki obchodzone przez nas 6 grudnia nie istnieją. Istnieje natomiast zabawa, o której opowiedzieli z nostalgią właściciele Flamini. Odbywa się ona co roku w Rzymie na Piazza Navona w święto Trzech Króli. Tego dnia dzieci w całych Włoszech sprawdzają w skarpetkach, co w nocy przyniosła im Befana. Dzieci, które chcą się jej przypodobać powinny zostawić na stole przed snem mandarynkę, pomarańczę lub kieliszek wina. Jeśli w ciągu roku były grzeczne, w prezencie otrzymują słodycze – w przeciwnym razie węgiel.

Befana to staruszka z długim, zakrzywionym nosem z nieodzowną miotłą, na której lata. Do domów wchodzi przez komin a prezenty zostawia w skarpecie. We Włoszech święto Trzech Króli nazywa się Epifania i to od niego pochodzi imię Befana. Według legendy, Trzej Królowie w drodze do Betlejem zaproponowali staruszce, która udzieliła im noclegu, żeby poszła z nimi. Ta jednak odmówiła. Następnego dnia bardzo tego żałowała i postanowiła ich dogonić, ale Gwiazda Betlejemska zgasła i Befana zgubiła się nigdy nie zobaczywszy Dzieciątka Jezus. Dlatego każdego roku w nocy z 5 na 6 stycznia roznosi dzieciom prezenty, których nie dała Jezusowi. Jak głosi inna wersja, Befana wędruje z domu do domu w nadziei, że w którymś z nich spotka małego Jezusa.

Tego dnia w całych Włoszech odbywa się mnóstwo imprez ku czci Befany. W większości włoskich miast, udekorowanymi w wiszące skarpetami ulice, pełne są osób przebranych za czarownice z haczykowatymi nosami i miotłami w dłoniach. Miasto Urbinia świętuje dzień Befany w dniach od 2 do 6 stycznia. W tym czasie organizowane niezliczone atrakcje dla dzieci, gry, zabawy, przedstawienia teatralne i muzyczne oraz pokazy tańca. W Wenecji zaś ku jej czci odbywają się w ten dzień regaty Befana na Canal Grande.

Zdecydowanie najsłynniejszy festiwal Befany odbywa się w Rzymie na Piazza Navona. Festa Nazionale Della Befana to ogromna impreza plenerowa. Otwiera go Befana przylatując helikopterem i rozdając dzieciom słodycze na placu pełnym straganów z regionalnymi produktami i figurkami Befany na miotle.

Z okazji obchodzonego dziś święta Befany wspólnie z tarttorią Flaminia specjalizującą się w tradycyjnej kuchni rzymskiej oraz Gazzetta Italia, jedynym w całości dwujęzycznym magazynem polsko-włoskim przygotowaliśmy konkurs. Za tydzień, czyli 13 stycznia na portalu gazetazoliborza.pl wyczekujcie quizu wiedzy. Już dziś możemy zdradzić, że na zwycięzców czekają smakowite i wartościowe nagrody ufundowane przez tarttorię Flaminię oraz Gazzetta Italia. Dla ułatwienia podpowiemy, że quiz będzie dotyczył zwyczajów świąteczno – noworocznych i kuchni rzymskiej.