Obrady obejmują konferencje naukowe, debaty oraz spotkania przedstawicieli organizacji skupionych w PEMC. W tegorocznej edycji udział weźmie dyrektor amerykańskiej Victims of Communism Memorial Foundation, dr Elizabeth Spalding, a także przedstawiciele ukraińskiego IPN oraz muzeów komunizmu z całej Europy.
Rzecznik IPN, dr Rafał Leśkiewicz, podkreślił, że jednym z kluczowych tematów obrad będzie obecność symboli totalitaryzmów w przestrzeni publicznej. Ponadto, omówione zostaną kwestie związane z dziejami walki podziemia niepodległościowego w Europie Środkowej oraz historią Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej.
Ostatni panel zjazdu skoncentruje się na pamięci historycznej, prezentując dotychczasowe działania na rzecz upamiętnienia ofiar totalitaryzmu i nowe formy prezentacji historii. Dr Leśkiewicz zaznaczył, że celem jest sprawienie, aby te prezentacje były atrakcyjne dla młodych ludzi, zainteresowanych bardziej nowoczesnymi formami przekazu, takimi jak gry komputerowe.
Pierwszy panel dyskusyjny skupił się na dekomunizacji i sprawiedliwości transformacyjnej po upadku systemów komunistycznych. Prezes IPN, dr Karol Nawrocki, podkreślił, że proces dekomunizacji nie obejmuje jedynie usuwania monumentów, lecz także lustracji życia publicznego.
Działania związane z dekomunizacją mają wpływ na pamięć historyczną społeczeństw wcześniej podległych reżimom totalitarnym. Nawrocki zaznaczył, że to także ważny krok w kształtowaniu współczesnego funkcjonowania systemów politycznych.
Podczas obrad zwrócono uwagę na znaczenie pamięci w budowaniu tożsamości narodowej. Prof. Stéphane Courtois, francuski historyk i współautor "Czarnej księgi komunizmu", stwierdził, że "bez pamięci nie ma tożsamości". Przywołał przykład działań Ukrainy, która podjęła decyzję o całkowitej dekomunizacji przestrzeni publicznej, przecząc tym samym sowieckim i rosyjskim kłamstwom.
Dr Elizabeth Spalding z Victims of Communism Memorial Foundation wskazała na konieczność edukacji dotyczącej zbrodniczego systemu komunistycznego, także w Stanach Zjednoczonych. Zauważyła, że wiedza na temat tego systemu wśród najmłodszych jest niewielka, co wynika m.in. z dominacji treści odwołujących się do marksizmu w naukach społecznych.
Gatis Kruminš z Towarzystwa Badań nad Okupacją Łotwy opowiedział o doświadczeniach łotewskich związanych z dekomunizacją przestrzeni publicznej. Zaznaczył, że Łotwa borykała się z oporem Rosji i środowisk mniejszości rosyjskiej, co utrudniało proces usuwania sowieckich monumentów.
Obrady PEMC to również okazja do wręczenia dorocznej nagrody organizacji, przyznawanej tym, którzy przeciwstawiają się reżimom totalitarnym i działają na rzecz idei demokracji, praw człowieka i rządów prawa. Nagroda ma na celu wsparcie nagrodzonych, zabezpieczenie przed prześladowaniami oraz promocję ich działań na arenie międzynarodowej.
Uczestnicy zjazdu PEMC zwiedzą Archiwum IPN, Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, a także Muzeum Historii Polski.
Napisz komentarz
Komentarze