Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
sobota, 18 maja 2024 19:53

Patroni żoliborskich ulic: Jan Lechoń

Jan Lechoń był poetą związanym z grupą Skamander od początku jej istnienia. Jego imieniem nazwano jedną z ulic na Żoliborzu.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • kiedy zadebiutował Jan Lechoń,
  • czym charakteryzowała się jego twórczość,
  • w jaki sposób zmarł,
  • kiedy na Żoliborzu pojawiła się ulica Lechonia.

Jan Lechoń - zarys biografii

Jan Lechoń (właściwie Leszek Józef Serafinowicz) urodził się w 1899 roku w pałacu Teppera przy ul. Miodowej 7 w rodzinie o korzeniach tatarskich. Był synem Władysława Serafinowicza i Marii z Niewęgłowskich. Miał dwóch braci – Zygmunta i Wacława.

Rozpoczął naukę w szkole im. Stanisława Staszica, a potem przeniósł się do szkoły klasycznej im. Emiliana Konopczyńskiego, gdzie zasłynął jako szkolny poeta. W 1912 wydał swój debiutancki tomik wierszy "Na złotym polu".

Studiował filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim, ale nie ukończył studiów. Był współzałożycielem grupy poetyckiej "Skamander".

W czasie wojny polsko-bolszewickiej pracował w Biurze Prasowym Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego. Debiutował tomem wierszy "Karmazynowy poemat" w 1920 roku.

W latach 30. był attaché kulturalnym ambasady polskiej w Paryżu i aktywnie działał na polu kultury. Po wybuchu wojny wyemigrował do Brazylii, a później do USA, gdzie pozostał w Nowym Jorku. Założył Polski Instytut Nauk i Sztuk w USA i współpracował z radiem oraz periodykami polonijnymi.

Jan Lechoń - twórczość

Lechoń zadebiutował jako trzynastolatek tomikiem "Na złotym polu" i kontynuował swoją twórczość w wieku piętnastu lat wydając "Po różnych ścieżkach". To były wczesne, nieco eksperymentalne prace.

Prawdziwym debiutem Lechonia był tom "Karmazynowy poemat" z 1920 roku, który zdobył uznanie krytyków i czytelników. Ten okres jego twórczości cechowała fascynacja historią Polski, kulturą oraz wielkimi postaciami literatury, muzyki i malarstwa. "Srebrne i czarne" to kolejny tom, w którym autor eksplorował miłość, śmierć i kondycję ludzką, często sięgając po metafory i symbolizm.

Okres emigracji w Stanach Zjednoczonych po klęsce Polski w 1939 roku spowodował przerwę w twórczości Lechonia. Jednak po wojnie wrócił z nowymi dziełami. "Lutnia po Bekwarku" (1942) i "Aria z kurantem" (1945) to dwa ważne tomiki, w których twórca odwoływał się do historii Polski, współczesności i wielkich postaci kultury.

Tom "Marmur i róża" to ostatni, wydany już po śmierci autora, zbiór wierszy, który kontynuuje jego fascynację romantyzmem, historią oraz wielką tradycją kultury. Jest to połączenie elementów baroku, romantyzmu i klasycyzmu w dojrzałym stylu.

Lechoń był również znaczącym eseistą. Jego wykłady radiowe w Nowym Jorku zostały zebrane w tomie "O literaturze polskiej", w którym analizował dzieła literatury polskiej, zwłaszcza z okresu romantyzmu, i ich uniwersalny wpływ.

Jan Lechoń - śmierć i upamiętnienie

Najbardziej osobistą formą twórczości Jana Lechonia był jednak dziennik, który pisał od 1949 do 1956 roku. To intymne świadectwo tożsamości i wrażliwości Lechonia, które dokumentuje jego trudny okres psychiczny oraz głęboką refleksję nad życiem, miłością i kulturą.

Lechoń cierpiał na problemy osobiste, w tym związane z orientacją seksualną. Próby samobójcze i depresja towarzyszyły mu przez całe życie.

Zmarł tragicznie w 1956 roku, popełniając samobójstwo wskutek skoku z budynku. Pochowany został na Cmentarzu Leśnym w Laskach.

Imieniem Jana Lechonia nazwano jedną z żoliborskich ulic. Miano to zyskała ona w listopadzie 1962, wcześniej była ulicą Konstantego Górskiego. Na mocy tej samej ustawy zmieniono bądź wprowadzono kilka innych nazw, które chciano uporządkować w szybko rozbudowującym się mieście. Przykładowo, ulica "Sady" została przemianowana na znane do dzisiaj "Sady Żoliborskie", pojawiła się również nowo wytyczona ulica Antoniny Sokolicz (obecnie ks. Teofila Boguckiego).

Przeczytaj również: Pobierz i zainstaluj czcionkę "Bar Sady" na swoim komputerze

Już jest, nowa czcionka pod nazwą „Bar Sady”, która została odtworzona na podstawie historycznego kroju pisma z szyldu baru mlecznego “Sady”, znajdującego się na Żoliborzu przy ulicy Krasińskiego. To projekt zrealizowany w ramach 9. edycji Budżetu Obywatelskiego 2023, który zyskał poparcie 754 mieszkańców dzielnicy.

jan lechon

jan lechon


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
PRZECZYTAJ