List do redakcji. Wspomnienie o Stanisławie Baltazarze Brukalskim

-Baltazar był żoliborskim symbolem łączącym tradycję ze współczesnością. Urodził się na Żoliborzu w 1939 roku w domu zaprojektowanym i wybudowanym przez swoich słynnych rodziców - Barbarę i Stanisława Brukalskich - pisze nasz czytelnik.

20 maja mija dziesiąta rocznica śmierci Baltazara Brukalskiego. Dla tych, którzy interesują się historią Żoliborza, Baltazar (takiego imienia używał choć jego pierwsze imię to Stanisław) był żoliborskim symbolem łączącym tradycję ze współczesnością. Urodził się na Żoliborzu w 1939 roku w domu zaprojektowanym i wybudowanym przez swoich słynnych rodziców - Barbarę i Stanisława Brukalskich.

Należeli oni do przedwojennej i powojennej elity architektonicznej - nie tylko polskiej. Większość kolonii żoliborskiego WSM wraz z budynkiem teatru Komedia zostały zaprojektowane właśnie przez nich. Baltazar kontynuował zawód rodziców -  został architektem. W tej dziedzinie pozostawił też swoje ślady na Żoliborzu. Jest autorem lub współautorem: pomnika Czynu Zbrojnego Polonii Amerykańskiej - zwanym także pomnikiem Hallerczyków,  pomnika księdza Jerzego Popiełuszki, pomnika oddziału "Kolegium A" Kedywu AK. Jego ogromna wiedza o historii, tradycji i ludziach Żoliborza połączona z wielką wolę działania na rzecz społeczności żoliborskiej odcisnęła widoczne piętno na Żoliborzu.

Wraz z Edwardem Arteckim przywrócił do życia przedwojenne Stowarzyszenie Żoliborzan, którego był wieloletnim wiceprezesem, a pod koniec życia prezesem. Był nie tylko  wieloletnim radnym dzielnicy Żoliborz, redaktorem periodyku „Nasz Żoliborz”, autorem wielu artykułów o Żoliborzu , współtwórcą stowarzyszenia i komitetu wyborczego „PROJEKT ŻOLIBORZ”, ale także  wielkim miłośnikiem rowerów; miał ich kilka. Należał do Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów i codziennie przemierzał dziesiątki kilometrów, nie zważając na warunki atmosferyczne.

Dla wielu lokalnych patriotów  był autorytetem i wzorem miłości do Żoliborza. Miałem przyjemność należeć do grona tych osób, które Baltazar uważał za swoich najbliższych przyjaciół. Chociaż poznaliśmy się na początku lat dziewięćdziesiątych, to nasze bliskie kontakty i wspólne działania rozpoczęły się w 2007 roku, kiedy zostałem zastępcą burmistrza Dzielnicy Żoliborz, a on był w tym czasie radnym. To moje  spacery z nim i radną Anną Nalberczak po Żoliborzu zainspirowały mnie do stworzenia licznych projektów związanych z rozwojem i modernizacją Żoliborza.

Obydwoje widzieliśmy nową reprezentacyjną oś Żoliborza, biegnącą od zmodernizowanej Cytadeli  wzdłuż Al. Wojska Polskiego, przez plac Grunwaldzki, dalej ulicą Rydygiera wzdłuż nowych osiedli Żoliborza Południowego (dawniej zwanego Żoliborzem Przemysłowym), kończącą się na Powązkach placem, nazwanym później imieniem Czesława Niemena, zaś wokół niego miał powstać, na jeszcze pustych polach, kolejny żoliborski układ urbanistyczny  wpisujący się w tradycje żoliborskie. To właśnie  był ostatni projekt,  nad którym wspólnie pracowaliśmy. A nazywał się  „Żoliborz Artystyczny”. Udało nam się namówić firmę Dom Development, aby planowany przez nią duży zespół mieszkaniowy przy ul. Powązkowskiej odwoływał się w swoich założeniach urbanistycznych do przedwojennej zabudowy Żoliborza, a zarazem upamiętniał wspaniałych polskich artystów. Wiele znanych żoliborzan wspomogło ten pomysł proponując kandydatów na patronów osiedli, ulic, pasaży, a przede wszystkim  projektując i realizując elementy artystyczne  tego osiedla.

Nie sposób wspomnieć o ogromnym  wsparciu Olgi Wolniak, Haliny Piwowarskiej, Ani Nalberczak i  Anny Nehrebeckiej. Osiedle to uzyskało liczne nagrody. Między innymi: I miejsce w konkursie CiJ Awards 2015 w kategorii Residential Affordable Development of the Year, I miejsce w rankingu Inwestycji Deweloperskich i  Inwestycja Dekady – Warszawa – nagroda przyznana przez Stowarzyszenie Polska Izba Urbanistów.

Niestety była to nasza ostatnia wspólna inicjatywa, której Baltazar Brukalski był świadkiem formalnego rozpoczęcia, ale nie dane było mu zobaczyć już jej  zakończenia. Zmarł 20 maja 2013r.

Pozwolę sobie przytoczyć jego ostatni tekst, który przygotował na oficjalne, w dniu 15 marca 2013r., rozpoczęcie budowy Żoliborza Artystycznego, gdzie był jednym z honorowych gości:

Żoliborz Artystyczny 

W doskonale skomunikowanym i zarazem zacisznym miejscu na południowo-zachodnim zielonym skraju Żoliborza powstaje nowa część dzielnicy – Żoliborz Artystyczny, silnie nawiązujący do przedwojennych tradycji. W dwudziestoleciu międzywojennym Żoliborz powstał na surowym pniu uwolnionej wrogiej esplanady Carskiej Cytadeli, jako pomnik Niepodległości w powszechnej, patriotycznej, radosnej euforii z odzyskania po 123 latach niepodległości. Wybitni architekci i urbaniści nakreślili doskonały plan urbanistyczny dzielnicy. Poszukując zarazem satysfakcjonujących form życia społecznego, zachowując dbałość o tożsamość mieszkańców, zdecydowali podzielić dzielnicę na rejony. Pierwszym był Żoliborz Oficerski na chwałę zwycięskiej armii polskiej, dalej Urzędniczy i Dziennikarski –symbolizujące powstałe niepodległe państwo.

Wytyczone planem urbanistycznym rejony w większości realizowane były przez liczne spółdzielnie budowlano-mieszkaniowe. Ówczesne decyzje doskonale się sprawdziły. Zostały uznane przez kochających swą dzielnicę Żoliborzan i potwierdzone wpisem do Rejestrów Zabytków całej, najnowszej dzielnicy Warszawy. Dynamiczny rozwój Żoliborza trwał niespełna 20 lat, nagle przerwany w 1939r. Kontynuując dziś rozwój Żoliborza tworzymy kolejny –Żoliborz Artystyczny. To nie tylko nazwa. W osiedlu stwarzamy warunki sprzyjające zacieśnianiu stosunków sąsiedzkich, tworząc miejsca spotkań mieszkańców sprzyjające różnorodnej aktywności artystycznej.

architekt Stanisław Baltazar Brukalski

wspomnienie Witolda Sielewicza.

Wieczór wspomnień

W Kawiarence Parafialnej przy ul.  Czarnieckiego 15 odbędzie się wieczór wspomnień. Uczestnicy wydarzenia będą wspominać wybitnego żoliborzanina Baltazara Brukalskiego (1939-2013). Jego Rodzicami byli znakomici architekci Barbara i Stanisław Brukalscy. Skwer ich imienia znajduje się w centrum Żoliborza. Baltazar był osobowością wielowymiarową: architekt, norwidolog (zbiory dzieł Norwida studiował latami), eseista, współautor książek o Żoliborzu, żoliborski radny. Wspólnie z Edwardem Arteckim reaktywował przedwojenne Stowarzyszenie  Żoliborzan.

Siostra matki Baltazara Zofia Sokołowska była zakonnicą w Laskach (s.Katarzyna) w najtrudniejszym okresie tworzenia Zgromadzenia i Zakładu. Bratem ciotecznym Baltazara był  biskup Bronisław Dembowski; to właśnie on pożegnał Kuzyna mszą świętą w kaplicy w Laskach w maju 10 lat temu. Spotkanie odbędzie się we wtorek 30 maja, o godzinie 18.30 przy cafe Magia Polski Wschodniej (brama ul. Mickiewicza 22 blisko pl. Inwalidów) w Kawiarence Parafialnej.

Przeczytaj również: Remont Przasnyskiej. Formalności na finiszu, wkrótce ruszą prace

Na całej długości ulicy Przasnyskiej pozostanie ruch dwukierunkowy. Na odcinku od ulicy Przasnyskiej 7 do Krasińskiego powstanie dodatkowe przejście dla pieszych. Ruch samochodowy ma spowolnić częściowe zwężenie jezdni, wprowadzenie strefy tempo 30 i wyniesione przejścia dla pieszych.