Skwer na Żoliborzu ma teraz patronkę jest nią Aleksandra Piłsudska. To prawdopodobnie m.in. pod jej wpływem Piłsudski przyznał prawa wyborcze kobietom.
W tym artykule przeczytasz m.in.:
- o tym, w którym miejscy na Żoliborzu będzie upamiętniona Aleksandra Piłsudska,
- co skrywa jej życiorys.
Aleksandra Piłsudska z domu Szczerbińska urodziła się w Suwałkach skąd wyjechała na studia do Warszawy. W wieku 22 lat wstąpiła do Organizacji Bojowej PPS, w której była aktywną członkinią. Brała udział w wielu akcjach bojowych. Zajmowała się głównie odbieraniem i magazynowanie zagranicznych transportów karabinów i materiałów wybuchowych. Koordynowała ich dystrybucję. Zajęcie to wymagało od niej wiele kreatywności i niecodziennego podejścia ze względu na rozbudowaną sieć kontroli rosyjskich na przejściach granicznych.
Aleksandra Piłsudska pod suknią przemycała dynamit i broń
„Kobieta w długiej sukni mogła swobodnie nieść dwa lub trzy mauzery, przywiązane do ciała, wzdłuż nóg. Rewolwery i amunicję zaszywano w szerokie pasy, które kładło się na siebie pod ubranie. Dynamit znakomicie nadawał się do gorsetu. Na szczęście, na modę ówczesną nie mogłyśmy narzekać. Panie nosiły obszerne płaszcze, peleryny, spódnice i suknie, staniki i staniczki, ułatwiające ukrycie wielu rzeczy.
Z czasem doszłyśmy do takiej wprawy, że mając na sobie do czterdziestu funtów amunicji czy bibuły, podróżowałyśmy swobodnie, nie wzbudzając podejrzenia. Najniebezpieczniejszą i najmniej wygodną kontrabandą był dynamit. Myśl, że ma się na sobie materiał wybuchowy, łączyła się ze świadomością niebezpieczeństwa eksplozji” – pisała w swoich wspomnieniach. Za swoją działalność groziła jej nawet zsyłka na Syberię, jednak z braku dowodów została wypuszczona z aresztu.
Brała również udział w planowaniu napadu na rosyjski pociąg pod Bezdanami. Zbierała informacje, weryfikowała mapy i sprawdzała teren. Spektakularna akcja zakończyła się sukcesem i dzięki temu udało się m.in. zdobyć pieniądze na potrzeby ruchu bojowego.
W czasie i wojny światowej pełniła funkcję komendantki służby kurierskiej Legionów Polski oraz działała w Lidze Kobiet Pogotowia Wojennego.
Józefa Piłsudskiego poznała w czasie, gdy przyjechał do Warszawy na inspekcję składów broni. Był wówczas przywódcą Organizacji Bojowej PPS. Znajomość przerodziła się w romans. Sam Piłsudski był jeszcze w związku ze swoją pierwszą żoną.
Rok 2023 Rokiem Aleksandry Piłsudskiej
25 października 1921 stanęła na ślubnym kobiercu w Belwederze wraz z Józefem Piłsudskim. Mieli razem dwie córki.
Jako kobieta u boku najważniejszej postaci II Rzeczpospolitej prowadziła szeroką działalność społeczną i reprezentacyjną. Szególną opieką obejmowała weteranów i dzieci. Zasiadała w kapitule Orderu Virtuti Militari. Pradopodobnie miała również wpływ na decyzje Marszałka choćby w kontekście przyznania praw wyborczych kobietom w Polsce.
W chwili wybuchu II wojny światowej wyjechała do Wilna, skąd wyruszyła na Litwę a następnie Łotwę. Przez Szwecję dostała się do Wielkiej Brytanii, a konkretnie do Londynu, w którym żyła aż do śmierci. Aleksandra Piłsudska zmarła 31 marca 1963 roku. Po prawie 30 latach jej prochy przeniesiono na Powązki.
Warto dodać, że Sejm RP zdecydował by 2023 rok był Rokiem Aleksandry Piłsudskiej.
Skwer, który od kilku kadencji był bez nazwy
Jej nazwiskiem zostanie nazwany skwer przy ulicy Krasińskiego, a dokładnie przed Instytutem Medycyny Lotniczej. Pomysł narodził się w radzie dzielnicy, jednak ostateczny głos należał do rady miasta, która zagłosowała za uchwałą w tej sprawie.
To inicjatywa Adama Buławy, dzielnicowego radnego z Prawa i Sprawiedliwości oraz przewodniczącego komisji Samorządności i Dialogu Społecznego. Jak relacjonuje dopiero jego propozycja zjednoczyła radnych dzielnicy w sprawie nadania patronki lub patrona skweru. W poprzedniej kadencji padała m.in. propozycja by patronem skweru był zespół T.Love.
- Aleksanda Piłsudska ma wiele wspólnego z Żoliborzem - mówi radny i wylicza: - Piłsudski miał przudzieloną działkę na Żoliborzu Oficerskim, ale z niej zrezygnował. Po wojnie na Żoliborzu działała szkoła imienia Aleksandry Piłsudskiej - relacjonuje Adam Buława. Co ciekawe Instytut Medycyny Lotniczej jako jednostkę, przy którym znajduje się skwer powołał właśnie Józef Piłsudski.
Przeczytaj również: Od biegów do ochrony Piłsudskiego
Budynek przy ulicy Kasprowicza 13 na Bielanach to jeden z wyższych w okolicy, zbudowany na przełomie lat 50 i 60, pozostanie w pewnym sensie wyjątkowy, bo to w nim mieszkał przedwojenny Mistrz Polski w maratonie i wielokrotny medalista krajowych mistrzostw w biegach długodystansowych.
Napisz komentarz
Komentarze