W Zamku Królewskim trwają ostatnie przygotowania do wystawy „Caravaggio i inni mistrzowie”, którą będzie można zobaczyć już od 10 listopada.
Zamek Królewski w Warszawie to miejsce podkreślające tożsamość Polski, jej historię oraz kulturę. Zbiory dzieł sztuki Zamku są odzwierciedleniem jego przeszłości. To miejsce, w którym prezentowane są m.in. wielkoformatowe obrazy Jana Matejki – „Stefan Batory pod Pskowem” i „Rejtan – upadek Polski”. – Zamek realizuje również wystawy z głównego nurtu sztuki europejskiej pokazujące najwybitniejsze dzieła i poświadczające, z jednej strony nasze zakorzenienie w nurcie cywilizacji europejskiej, a z drugiej wysoką pozycję Zamku jako partnera wspólnych projektów wystawienniczych i naukowych. A jednocześnie miejsca, gdzie się bywa, nie tylko jeśli chodzi o mieszkańców Warszawy czy Polski, ale również odwiedzających z innych krajów i metropolii – mówi prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie.
Ten artykuł czytasz w ramach bezpłatnego dostępu do wybranych treści. Jeśli chcesz zyskać dostęp do wszystkich artykułów, wykup prenumeratę.
Przeczytaj również: Mija 50 lat od odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie – materiał partnera
Jak eksponować dzieła sztuki i projektować przestrzeń?
W Zamku Królewskim trwają przygotowania do otwarcia wystawy „Caravaggio i inni mistrzowie”. Michelangelo Merisi znany powszechnie jako Caravaggio to jeden z najbardziej nowatorskich malarzy epoki baroku. Jego dzieła sztuki charakteryzuje mistrzowskie operowanie kontrastów między cieniem a światłem. Malarz działał w Neapolu, Rzymie na Malcie i Sycylii w latach 1593-1610. Na ekspozycję składa się ponad 40 arcydzieł z XVI i XVII wieku z Fundacji Roberta Longhiego we Florencji. To niezwykłe przedsięwzięcie, które wymaga pracy wielu specjalistów, posiadających wiedzę o tym, jak eksponować dzieła sztuki w danej przestrzeni, aby wydobyć ich wszystkie walory. Zabytkowe mury Zamku Królewskiego wymagają szczególnego podejścia przy aranżowaniu każdej z wystaw.
– Jesteśmy na bardzo zaawansowanym etapie tworzenia tej wystawy. Architektura wystawy jest już gotowa. Czeka nas jeszcze pomalowanie przestrzeni, w której znajdą się obrazy. W tak przygotowanym miejscu zacznie się najbardziej ekscytujący dla nas muzealników czas w tym kilkumiesięcznym procesie, czyli wprowadzanie obiektów na wystawę – mówi Paweł Martosz, kierownik Działu Organizacji Wystaw.
Pomieszczenia Zamku Królewskiego, w których będzie można podziwiać wystawę dzieł „Caravaggio i inni mistrzowie”, pierwotnie w okresie odbudowy pełniły funkcję magazynu dzieł sztuki i pracowni konserwacji. – Dopiero w latach 90-ych zaczęły być przystosowywane do wystaw czasowych – dodaje Paweł Martosz i podkreśla, że cały czas trwają prace modernizacyjne pomieszczeń, a najnowszym elementem jest oświetlenie, którego możliwości jeszcze niedawno można było obserwować na wystawie „Świat Rembrandta”. Ponadto w dobie rzeczywistości pandemicznej dopilnowano by zwiedzający mieli zapewniony komfort i bezpieczeństwo, a także możliwość doświadczenia bliskości z obiektami wystawienniczymi. – Te obiekty są bardziej rozproszone niż zazwyczaj – mówi Paweł Martosz.
Otoczenie ma zapewniać wyrazistość w odbiorze
Przestrzeń, w której będzie można podziwiać obrazy ma podkreślać walory prezentowanych dzieł. – Architektura sal zamkowych wymagała wprowadzenia dodatkowych wolnostojących ścian, które dzieląc przestrzeń, tworzą odpowiedni nastrój, umożliwiają bliższy kontakt z obrazami i wzajemne relacje między nimi. Zaproponowana w projekcie scenografia, ściśle powiązana z odpowiednim prowadzeniem światła pozwoli widzom na zanurzenie się w świecie malarstwa Caravaggia i innych mistrzów baroku – wyjaśnia Żaneta Govenlock, jedna z autorek (obok Anny Małeckiej) scenografii wystawy.
Jak dodała projektantka, zadaniem było też odpowiednie wyeksponowanie głównego elementu wystawy, czyli obrazu Caravaggia „Chłopiec gryziony przez jaszczurkę”. Precyzyjne oświetlenie i przemyślana lokalizacja sprawią, że dzieło Caravaggia będzie zauważalne od razu po wejściu na ekspozycję. Specjalne pomieszczenie, w którym znajdzie się obraz na potrzeby wystawy pomalowano na kolor zgaszonego granatu. Podłoga z kolei będzie cała w czerni. Wszystko po to, by otoczenie nie dominowało nad dziełem sztuki, a zmysły odbiorcy mogły lepiej i wyraźniej odbierać główny element wystawy.
Pozostałe obrazy również będą otaczały ciemne odcienie zieleni, fioletów czy granatów. – Prezentacja tak ekspresyjnych i ciemnych obrazów w jasnych pomieszczeniach byłaby zaprzeczeniem malarstwa samego Caravaggia jak i caravaggionistów – dodaje Żaneta Govenlock.
Dlatego kolory we wnętrzach są jak w dziełach malarzy, ciemne i głębokie, żeby obrazy mogły być jak najlepiej eksponowane, żeby nic nie rozpraszało przy ich odbiorze. Ciemne zielenie, fiolety i granaty prowadzą nas przez sale wystaw czasowych. Zieleń będzie tłem scen rodzajowych i religijnych, fiolet – biblijnych, a granat pojawia się na ścianach najważniejszej sali z arcydziełem Caravaggia.
Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających Zamek Królewski w Warszawie od 10 listopada 2021 do 10 lutego 2022 roku.
