Przedstawicielki płci pięknej, stanowią niewielką część patronów ulic w Polsce, ale i na Żoliborzu. Z okazji Dnia Kobiet, przybliżamy sylwetki patronek żoliborskich ulic. Sprawdź, czy wiesz, kim były te kobiety!
Pola Gojawiczyńska (1896-1963)
Polska pisarka i działaczka niepodległościowa. Jedna z najpopularniejszych pisarek okresu międzywojennego. W swoich dziełach zawierała wątki psychologiczne i społeczno-obyczajowe związane z awansem środowiska proletariackiego i drobnomieszczańskiego Warszawy i Górnego Śląska.
Ten artykuł czytasz w ramach bezpłatnego dostępu do wybranych treści. Jeśli chcesz zyskać dostęp do wszystkich artykułów, wykup prenumeratę.
Elżbieta Drużbacka (ok. 1695/1699-1765)
Polska poetka epoki późnego baroku, zwana przez współczesnych “słowiańską Safoną” i “Muzą sarmacką”. Twórczość Elżbiety Drużbackiej była wysoko ceniona przez Udalryka Radziwiłła, Ignacego Krasickiego i Hugona Kołłątaja. Charakteryzowała ją niezwykła wczasach saskich naturalność, prostota stylu i czystość języka wolnego odmakaronizmów.
Anna German (1936-1982)
W Polsce o Annie German przypomniał niezwykle popularny serial. To piosenkarka, aktorka, która z wykształcenia była geologiem. Artystka uwielbiana była w Rosji i we Włoszech, Japonii, a nawet Stanach Zjednoczonych. Laureatka festiwali m.in. w Monte Carlo, Wiesbaden, Bratysławie, San Remo, Neapolu, Viareggio, Cannes, Ostendzie, Sopocie, Opolu, Kołobrzegu, Zielonej Górze. Była pierwszą Polką, która wystąpiła w San Remo. Jej imieniem nazwano nawet asteroidę. Annagerman krąży wokół Słońca gdzieś miedzy Marsem a Jowiszem!
Hanna Czaki (1922-1944)
To ona spisała relację Bartoszewskiego z pobytu w obozie w Auschwitz, a wspomnienia te stały się podstawą broszury napisanej przez przedwojenną pisarkę Halinę Krahelską. Hanna Czaki, ps. Helena była łączniczką i pracownikiem Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej. Niemcy aresztowali ją, gdy 5 stycznia kolportowała “bibułę”. Mimo gestapowskich tortur, Hanka nikogo nie wydała. Niemcy aresztowali też jej rodziców, w których mieszkaniu organizowano tajne komplety. Oni i uczniowie tych kompletów, również zostali straceni. Hanka mieszkała z rodzicami przy ul.Słowackiego 35/43, tu chodziła do Gimnazjum im. Aleksandry Piłsudskiej i należała do VIII Żeńskiej Drużyny Harcerskiej.
Krystyna Matysiakówna (1922-1944)
Urodziła się w rodzinie działaczy komunistycznych. Uczyła się na Żoliborzu w szkole Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. Od czerwca 1942 r. pracowała jako radiotelegrafistka w Centrali Łączności Polskiej Partii Robotniczej. Samodzielnie nadawała i odbierała depesze, m.in. przy ul.Krasińskiego 20 m. 37 na Żoliborzu. Kiedy radiostację przeniesiono do Salomei pod Warszawą, wtargnęło tu gestapo, które na miejscu zabiło ojca „Krysi”, a ją i jej matkę torturowało w al. Szucha. Nikogo nie wydały. Niemcy rozstrzelali je w ruinach getta przed wybuchem powstania warszawskiego.
Kalina Jędrusik (1930-1991)
Nazywano ją polską Marylin Monroe. Była mistrzynią prowokacji, która potrafiła oburzać najwyżej postawionych polityków. Kalina Jędrusik nie przystawała do szarej rzeczywistości PRL. Jej kreacje aktorskie w takich filmach, jak Ziemia obiecana Andrzeja Wajdy, C.K. Dezerterzy Janusza Majewskiego czy ta najsłynniejsza, z czterdziestotrzysekundową sceną kąpieli, w Lekarstwie na miłość Jana Batorego, wpisały się złotymi zgłoskami w historię rodzimej kinematografii. Ogromną popularność przyniósł Kalinie Jędrusik udział w programach telewizyjnych Kabaretu Starszych Panów oraz kreacje filmowe, m.in. Joanny w Lekarstwie na miłość w reż. Jana Batorego.
Izabela Czartoryska (1746-1835)
Polska arystokratka doby oświecenia, żona księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego, przez którego weszła do stronnictwa politycznego Familii, w okresie Sejmu Czteroletniego związana ze Stronnictwem Patriotycznym. Jej zbiory pamiątek były tak imponujące, że uznaje się je za pierwszą kolekcjęmuzealną. W podwarszawskich Powązkach miała rezydencję założoną w 1771 roku. Rezydencja obejmowała park w stylu angielskim i kompleks budynków zlokalizowanych wpobliżu spiętrzonej rzeki Rudawki. Zniszczona w trakcie insurekcji kościuszkowskiej w 1794 została opuszczona przez Czartoryskich w 1796. Obecnie nie istnieje.
Maria Kazimiera (1641-1716)
Królowa Polski, żona króla Jana III Sobieskiego. Przybyła do Polski, mając cztery lata, jako dwórka w orszaku królowej Ludwiki Marii. Po dwóch latach dla pobierania nauk została odesłana do Francji, skąd w 1652 lub 1653 roku wróciła na dwór warszawski. Małżeństwo Marii Kazimiery z ordynatem zamojskim Janem Zamoyskim, zawarte w r. 1658 było ważnym elementem planów politycznych królowej, budującej swoje stronnictwo. W r. 1659 Maria Kazimiera nawiązała bliższe kontakty z Janem Sobieskim; z polecenia królowej, miała pozyskać męża i Sobieskiego dla planów elekcji vivente rege. W 1661 roku Maria Kazimiera i Sobieski przysięgli sobie uroczyście miłość w kościele Karmelitów. W następnych latach kilkakrotnie rozważali plany osiedlenia się na stałe we Francji.
Helena Modrzejewska (1840-1909)
Polska aktorka specjalizująca się w rolach szekspirowskich i tragicznych. Jedna z najwybitniejszych aktorek polskich w historii. Propagatorka twórczości Williama Szekspira. W trakcie zaborów była niezłomną propagatorką teatru i dramatu polskiego. Modrzejewska już za życia uważana była za legendarną artystkę, a jej pogrzeb w Krakowie, na którym zmarłą wspominał Henryk Sienkiewicz, przemienił się w patriotyczną manifestację. Występowała na deskach teatralny w Polsce, USA, gdzie zamieszkała i w Anglii.
Źródło: Żoliborscy Patroni Ulic, Wikipedia, GetHome
Dawid Krupski
Jest fanem nowinek technologicznych i gadżetów. W wolnych chwilach lata dronem w poszukiwaniu najlepszych ujęć. Lubi się zmęczyć dlatego pływa, jeździ na rowerze i biega. Wieczorami zasiada z joystickiem w ręku i zdobywa reprezentacją polski najważniejsze trofea w piłce nożnej.
