Zdrowa dieta, to zdrowa planeta

Jeśli chcemy jeść zdrowo, musimy sięgać po świeże, sezonowe, lokalne i możliwie ekologiczne składniki. W Polsce 68 proc. mężczyzn i 53 proc. kobiet ma nadwagę lub cierpi na otyłość. To pokazuje, że problemy z żywieniem i wyborami konsumenckimi istnieją – mówi Grzegorz Łapanowski, kucharz i dziennikarz kulinarny.

Jakub Krysiak: Jako społeczność otworzyliśmy się na smaki z różnych zakątków świata. Teraz należałoby się zastanowić nad tym, czy to co jemy, wpływa w jakiś sposób na naszą planetę.

Grzegorz
Łapanowski: Według raportu z badań Kantar Polska, zatytułowanego „Ziemianie
Atakują”, 72% Polaków uważa, że stan, w jakim znalazła się Ziemia, jest
poważny i wymaga natychmiastowych działań. To pokazuje nasz stosunek do
zmiany klimatycznej. Nadal jednak wiele osób nie łączy zmiany klimatycznej ze
stylem życia ludności, w tym z nawykami żywieniowymi.

Ale chyba to nie wpływa aż tak, jak spalanie węgla, ropy i gazu?

Widząc
warzywo, owoc czy kawałek mięsa, nie dostrzegamy jego kosztu środowiskowego.
To, na jakim poziomie on się kształtuje, zależy od sposobu produkcji żywności,
jej transportu, przetwarzania, konsumpcji i jej utylizacji. Jednym z trzech
głównych emitentów gazów cieplarnianych jest system żywnościowy, który
odpowiada za około 30 proc. ich emisji. Nie jest to namacalne tak, jak kłęby
dymu wydobywające się z kominów elektrowni, dlatego też dla wielu osób nie jest
to oczywiste.

W jaki sposób powinniśmy zaprogramować system odżywiania?

Jedzenie
jest ważną częścią naszej kultury, tradycji i tożsamości. Dawniej to, jak
jedliśmy determinowała kultura, której częścią był post opierający się na
prostej i skromnej diecie. Cały cykl składał się również z czasu świątecznego,
kiedy można było pozwolić sobie na wystawniejsze jedzenie. To był naturalny
podział, dzięki któremu łatwiej było zachować wówczas równowagę. Aktualnie
można odnieść wrażenie, że uczta towarzyszy nam codziennie.

Potrawy mięsne odgrywają dużą rolę w naszym społeczeństwie. Dodatkowo mówi się o tym, że produkcja mięsa generuje większość gazów cieplarnianych w sektorze produkcji żywności. Powinniśmy zostać wegetarianami?

Przeciętny
Polak w ciągu roku zjada ponad 70 kg mięsa. Zwierzęta odgrywają ważną i
konkretną rolę w ekosystemie i gospodarstwie rolnym. Jakościowe wędliny i mięsa
stanowią element naszej kultury, gastronomii i zbilansowanej diety. Według
zaleceń pod kątem środowiska i zdrowia, powinniśmy spożywać 25 kg mięsa
rocznie. W tym kontekście coraz częściej mówi się o fleksitarianiźmie. Ponadto,
skoro wiemy, że produkcja przemysłowa żywności ma negatywny wpływ na
środowisko, to warto zastanowić się, czy ekonomia, finanse i biznes są
priorytetami, przez pryzmat których powinniśmy patrzeć na rzeczywistość i na
naszą dietę.
Polska jest krajem mało zasobnym w wodę, a mimo to importujemy mnóstwo paszy z
Ameryki Południowej po to, by produkukować mięso na gigantyczną skalę.

[betterpay amount=”5″ button=”https://gazetazoliborza.pl/wp-content/uploads/2019/11/wesprzyj_nas_banner-4.jpg” description=”Wsparcie” validity=”0″ validity_unit=”d” ids=””][/betterpay]

Nie tylko przemysłowa produkcja mięsa ma wpływ na kondycję planety, ale i warzyw oraz owoców. Jeden z odcinków serialu dokumentalnego „Rotten” pokazuje skutki przemysłowej produkcji Avocado. Z tego powodu, w Chile wyschły dwie rzeki, będące głównym źródłem wody dla okolicznej ludności.

Żywność traktowana jest jedynie jak towar, a ziemia sprowadzana jest do roli mocno eksploatowanej fabryki. Płody rolne są darem od natury i o tym fakcie zapomnieliśmy. Jedzenie powinno być czymś więcej niż tylko przedmiotem handlu. W sklepach dominują produkty przetworzone. Jeśli chcemy jeść zdrowo musimy sięgać po świeże, sezonowe, lokalne i możliwie ekologiczne składniki. W Polsce 68 proc. mężczyzn i 53 proc. kobiet ma nadwagę i cierpi na otyłość. To pokazuje, że problemy z żywieniem i wyborami konsumenckimi istnieją w naszym społeczeństwie.

Jako konsumenci odgrywamy ważną rolę w całym systemie żywieniowym. Kształtujemy rynek swoimi potrzebami i zachowaniem, ale poważniejszych zmian nie widzimy.

Dokonując
pewnych wyborów opowiadajmy się za określoną wizją świata. Rynek jest coraz
bardziej świadomy wyzwań. Sieci handlowe częściej podejmują działania na rzecz
ograniczenia plastiku, promocji produktów ekologicznych i uświadamiania swoich
klientów. Jako konsumenci musimy tego wymagać. Jeżeli w swoim zachowaniu
będziemy kierować się etyką i stawiać na prośrodowiskową politykę, damy dowód
temu, że kondycja planety jest dla nas ważna. Przemysł dostrzega tego typu
postawy i zaczyna się powoli zmieniać. Następuje to wolno, ale każda zmiana
wymaga czasu.

Również ta w społeczeństwie, ale potrzebna jest przede wszystkim edukacja. Młode pokolenie również, tylko czy świat kulinarny je interesuje?

Dzieci
lubią gotować i to bardziej niż nam wszystkim się wydaje. W Fundacji Szkoła na
Widelcu chcemy uczyć kulinarnej samodzielności, a do tego potrzebna jest
świadomość. W takich krajach, jak USA czy Wielka Brytania, od pokoleń nie
gotuje się w domach. Wyzwania żywieniowe, które stoją przed mieszkańcami tych
regionów wynikają w dużej mierze z braku samodzielności w przygotowaniu dań.

Pamiętam zajęcia w szkole, a było to bardzo dawno, na której przygotowaliśmy sałatkę warzywną. Do dziś wiem, jak ją zrobić.

Celem Fundacji Szkoła na Widelcu jest wprowadzenie edukacji kulinarnej do szkół i przedszkoli. Pan zrobił sałatkę na jednej godzinie lekcyjnej, a gdyby na każdym poziomie edukacji zrobić takich zajęć kilka w skali roku, to mielibyśmy pokolenie, które ma łączność ze światem kulinarnym. Chcemy uczyć, jak jeść zdrowo, zarówno w teorii i w praktyce, tak by dzieci w przyszłości były w stanie wyżywić siebie i swoją rodzinę. W końcu wspólne gotowanie i spożywanie posiłków czyni z nas zgraną „familię”.