Mister Warszawy, Dom Handlowy Merkury czy kino Tęcza wpisano
do Gminnej Ewidencji Zabytków. Stołeczny Konserwator Zbytków powiększył zasób
GEZ łącznie o 89 pozycji.
– Niektóre z wpisów mają charakter porządkowy i są tylko
dopracowaniem już istniejących kart, ale kilkadziesiąt pozycji to zupełnie nowe
zabytki! – podkreśla Michał Krasucki, dyrektor Biura Stołecznego Konserwatora
zabytków. – Najbardziej mnie cieszą Dom Handlowy Merkury z zachowany częściowo
mozaikami autorstwa Heniszów, modernistyczny pawilon kina Tęcza (bok
istniejącej zabytkowej kotłowni), czy choćby bazar Różyckiego, który dotąd
podlegał ochronie wyłącznie na podstawie wpisów do rejestru zabytków ulic Targowej
i Brzeskiej – dodaje.
Ten artykuł czytasz w ramach bezpłatnego dostępu do wybranych treści. Jeśli chcesz zyskać dostęp do wszystkich artykułów, wykup prenumeratę.
Mister Warszawy 1969
Do gminnej ewidencji wpisano również blok przy ulicy Promyka
5, pieszczotliwie nazywany przez mieszkańców „Deską”. Budynek w 1969 roku
otrzymał tytuł „Mistera”. To jeden z bloków tworzących osiedle Kępa Potocka. Otoczony
18 – piętrowymi punktowcami wyróżnia się 110 metrową fasadą, której równomierny
rytm nadaje pasowy układ balkonów. Projektując „Deskę”, architekci zdecydowali,
że w przyziemiu będą lokale handlowo – usługowe co ma rodowód modernistyczny.
Wówczas była to nieoczywista decyzja, ponieważ tego typu pomieszczenia budowano
w osobnych pawilonach. Mimo to, projekt osiedla nie został w pełni dokończony,
ponieważ w pierwotnych założenia miał powstać pawilon z przedszkolem i
kawiarnią. Zaniechano jednak ich budowy.
Budynki XIII kolonii WSM zabytkiem
Drugim z obiektów wpisujących się w idee architektury społecznej
są dwa budynki XIII Kolonii Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej na Żoliborzu.
Jednym z nich jest tzw. „Dom dla samotnych” liczący cztery kondygnacje. Przykryty
jest dachem czterospadowym o niskim kącie nachylenia. Mimo remontu, zachowano
walory artystyczne budynku. W jasnej elewacji widoczne są pionowe żłobienia,
które przełamują horyzontalne linie akcentujące otwory okienne, a także górną i
dolną granicę kondygnacji. Wrażenie robi spiralna klatka schodowa zlokalizowana
w południowo-wschodnim narożniku budynku, założona na wycinku koła. Na uwagę
zasługuje również mozaikowa dekoracja posadzki klatki schodowej.
Drugim z budynków XIII kolonii jest „Gospoda pod gruszą”. Obiekt
pierwotnie zaprojektowano na potrzeby restauracji, a dziś pełni funkcję
przedszkola. Wzniesiony jest na rzucie zbliżonym do odwróconej litery „T”.
Dynamikę bryły podkreśla opracowanie elewacji za pomocą cegły silikatowej oraz
tynku. Co ciekawe, ochroną objęty został również teren posesji.
Autorami budynków są legendarni architekci: Barbara i
Stanisław Brukalscy. Duet wcielał w życie idee taniego i funkcjonalnego
budownictwa. Sama Barbara Brukalska, jako autorka wielu rozpraw teoretycznych w
tym „Zasady społeczne projektowania osiedli mieszkaniowych”, skupiała się na
założeniach architektoniczno-socjologicznych.
Dwa parki i zieleń w Alei Wojska Polskiego i na Placu
Inwalidów
Do Gminnej Ewidencji Zabytków wpisano również Park Fosa i Stoki Cytadeli w Warszawie oraz Park im. Stefana Żeromskiego. Pod ochroną stołecznego konserwatora znalazła się również zieleń w Alei Wojska Polskiego i na Placu Inwalidów.
Jakub Krysiak
Miłośnik lasów, gór i wycieczek w nieznane. Przemierzając stołeczne drogi wybiera komunikację miejską. Częściej jednak zasiada na swojej „szosie”. Namiętnie pochłania wciągające książki, zwłaszcza reportaże. Te najciekawsze według niego wpisują się w styl GONZO. Napisz do autora: jakub@gazetazoliborza.pl
