Obiekt Alfa

Powązki… Wiadomo, Cmentarz Powązkowski. A nawet dwa cmentarze.

A tymczasem… Na Powązkach trafiają się także klimaty rodem z PRL-u i powieści szpiegowskich.

Obiekt ALFA. Brzmi całkiem jak z Archiwum X lub z opowiadań Lema.

To tajny schron przeciwatomowy i laboratorium wojskowe z czasów PRL-u. Mieści się na terenie Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii. Miejsce objęte było klauzulą tak wysokiej tajności, że nie wiedzieli o nim nawet żołnierze z sąsiedniej jednostki ani użytkownicy hipodromu Klubu Legia, graniczącego przez płot i odległego o niecałe 100 metrów.

Od niedawna Obiekt został odtajniony i jest dostępny do zwiedzania, choć wejście tam nie jest sprawą prostą.

Historia Obiektu Alfa sięga połowy lat siedemdziesiątych XX wieku. Docelowo miały powstać trzy takie obiekty – Alfa, Beta i Gamma. Koszty wykonania okazały się jednak tak ogromne, że zbudowano tylko jeden. Jego powierzchnia nie jest imponująca, to zaledwie 150 m², tyle co przeciętnej wielkości willa jednorodzinna. Jednak użyte tu materiały o wysokiej wytrzymałości oraz grubość stropów i drzwi pancernych, a także specjalistyczne wyposażenie, wielokrotnie przewyższają wartość zwykłego domu. Obiekt Alfa posiadał najnowocześniejsze w Polsce – na ówczesne czasy – laboratorium biologiczne III klasy bezpieczeństwa.

Były tu prowadzone między innymi badania nad ochroną przed bronią masowego rażenia, skażeniami chemicznymi i biologicznymi, wytrzymałością organizmu ludzkiego oraz zachowaniem ludzi w warunkach izolacji i zagrożenia. Obiekt Alfa pełnił rolę tajnego laboratorium wojskowego, a dodatkowo także rolę schronu przeciwatomowego, jednak, ze względu na niewielką powierzchnię, dostępnego tylko dla wybranej grupy osób – najwyższych rangą specjalistów i naukowców wojskowych. Swoje funkcje spełniał jeszcze w pierwszej dekadzie XXI wieku.

Do chwili obecnej Obiekt posiada oryginalne, w pełni sprawne instalacje i urządzenia. Znajdują się tu między innymi komory służące do odkażania, laboratoria, komory badawcze, gabinet lekarski, biuro, dyspozytornia, maszynownia z potężnymi wentylatorami i filtrami, dostarczającymi oczyszczone powietrze z zewnątrz.

Zachowało się także oryginalne i nadal działające wyposażenie pomieszczeń: sprzęt laboratoryjny, urządzenia biurowe, łączność wewnętrzna, kamery, rejestratory promieniowania i inne urządzenia. Oryginalne meble z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, kuchnia wyposażona „gierkowską” zastawą stołową i wiele przedmiotów, których działania i przeznaczenia współczesna młodzież może się tylko domyślać, tworzą atmosferę żywcem przeniesioną z czasów PRL-u.

Obiekt Alfa znajduje się na terenie wojskowym (Wojskowy Instytut Epidemiologii na Powązkach) i jest udostępniany do zwiedzania, po uprzednim uzgodnieniu i uzyskaniu przepustki. Zwiedzanie organizowane jest przez firmę zewnętrzną i trwa ok. 2 godzin.

Ilustracje do tekstu zostały wykonane podczas wizyty Klubu Globtrotera w Obiekcie ALFA w dniu 18 listopada 2017 r. Zainteresowani takim grupowym zwiedzaniem mogą skontaktować się z Klubem Globtrotera Warszawa poprzez stronę na Facebooku lub mailowo z autorką artykułu: klubglobtrotera@gmail.com.